Voor mij mijn beeldscherm, naast mij een glas whisky en om mij heen stemmige muziek. Zo op het eerste gezicht een avond als elke andere. Maar mijn onderbewustzijn doet me gevoelen dat de kous daar toch niet helemaal mee af is. Mijn onderbewustzijn spiegelt me voor dat het vanavond de laatste avond is dat M. in het land is. Morgen vertrekt ze. Voorgoed. Of in ieder geval, zo voorgoed als een huwelijk bedoeld is te duren. Maar misschien ook wel langer. Weet ik veel.

Het gesprek dat ik bijna twee weken geleden met haar had, heeft nog steeds zijn uitwerking op mijn geest. Het lijkt als een soort tranquillizer te werken - 'comfortably numb', in vergelijking met hoe het ook kan zijn. Niet de electrische storm, geen gespartel in het luchtledige, maar een bepaalde vorm van rust - met ergens het randje eraan dat het gevoel veroorzaakt dat deze rust nog niet de vaste vorm heeft aangenomen die het uiteindelijk aan zou moeten nemen.

Vanavond kreeg ik nog een smsje van haar. Hoe lang moet het geleden zijn dat ik spontaan een sms van haar ontving? Dat moet meer dan twee jaar geleden zijn, en dat speelde zich af rondom een ontmoeting die we toen zouden hebben. Een ontmoeting afzeggen, een locatie bevestigen, dat soort huishoudelijk werk. Nu stuurde ze op de vooravond van haar nieuwe leven een sms waarin ze schreef dat ze vandaag geprobeerd had onze gezamenlijke vriend D., die ernstig ziek is geweest maar inmiddels weer behoorlijk is opgeknapt, te bezoeken in het ziekenhuis, maar dat men haar verteld had dat hij al naar huis was. Dat was niet helemaal correct; hij is vandaag naar een revalidatiehuis gegaan. Dat heb ik haar ook geantwoord, met nog de belangstellende vraag erin of ze al helemaal klaar is voor de grote dag morgen. Geen antwoord gehad. Misschien komt het nog, misschien niet. Het maakt niet zoveel uit. Alle teerlingen zijn inmiddels volgens mij wel geworpen.

Ondanks dat is het toch vreemd om te vernemen dat het onderbewustzijn je op zo'n moment je er toch bewust van maakt dat het speelt. Morgen gaat ze, vanaf morgen is ze definitief niet meer in het land, definitief niet meer dichtbij, definitief niet meer het leven aan het leiden dat je nog enigszins kende. Toen ik mij dat vanavond in de auto voor het eerst bedacht, sloeg gek genoeg toch een soort koude wind om mijn maag - om mijn hart, zo je wil. Iemand die zo lang belangrijk geweest is, die zo definitief alles achterlaat hier, zo in tegenstelling tot wat ooit de plannen waren, tot wat ooit de bedoeling was... Ja, je zult er niet onderuit kunnen dat, hoe je ook probeert, het je toch raakt.

Ik zit mijn avond wel uit. Ik zal ook wel moeten, want het is zoals het is. De vorige keer schreef ik al dat het klaar was. Vanaf morgen zal dat nog meer het geval zijn, als ze zich, als laatste stap van het proces waarin ze zich van mij verwijderde, ook fysiek zal verwijderen, naar de andere kant van de wereld.

Vaarwel, M. Ik hoop dat je vindt wat je zoekt, dat je gelukkig wordt, en dat je dat blijft. Helemaal zonder pijn om hoe het tussen ons uiteindelijk allemaal gelopen is, ben ik nog bepaald niet, maar ik zal hier mijn best doen. Doen we allebei ons best om vooruit te komen, maar los van elkaar. Net als dat jaar dat je in hetzelfde land doorbracht toen we nog bij elkaar waren. Met dat verschil dat het nu niet als doel heeft om, allebei gegroeid, uiteindelijk elkaar weer in de armen te sluiten. Die tijd ligt achter ons en voor zover dat niet al duidelijk was, heb je dat tijdens onze laatste ontmoeting erg duidelijk gemaakt.

Wat toen was, was toen. Het was heel fijn en ik koester het en iets in mij zou willen dat ik het nog zou hebben, maar ik weet dat er teveel veranderd is. Wat nu is, is nu. Jij van nu is niet de jij van toen. En in wat komt, zullen onze rollen over en weer niet groter zijn dan wat nu is en wat is geweest. En dat is groot. We waren onze eerste geliefden, onze eerste grote liefdes, hoe hard je ook geprobeerd hebt duidelijk te maken dat er in het hier en nu geen band meer tussen ons bestaat.

Eén ding scheelt: in dat verre buitenland heb je niets meer te vrezen en hoef je het niet meer te negeren. Koester het, meis. Ik zal dat ook doen. Zoveel mogelijk pijnloos, zoals ik eigenlijk vijf jaar geleden al had moeten beginnen te doen.