Que Sera stelde mij in haar Persoonlijke Blog de vraag hoe ik (na verscheidene relatie-drama's die zich kenmerkten door struikelen, strompelen, vallen en weer proberen op te staan) in mijn huidige relatie "wél wist dat het 'oké' was". Ik wilde haar in eerste instantie op haar blog zelf beantwoorden, maar toen ik het antwoord op haar vraag tot een kern begon te ontleden realiseerde ik me dat het mogelijk meerdere LDVD'ers tot nadenken zou kunnen inspireren en wellicht zelfs een enkeling een essentieel stapje verder in zelfinzicht zou kunnen helpen. Vandaar mijn keuze om mijn antwoord centraal te plaatsen.

Het wordt een lange monoloog, dus de 'snel afgeleide' of 'langzame lezers' onder ons waarschuw ik alvast

Zoals ik al liet doorschemeren heb ik, in tegenstelling tot de meesten hier, mijn LDVD-stuipen al ruimschoots achter me gelaten. Mijn laatste relatie-drama voltrok zich 2 jaar geleden (waar ik hier op de site een blog op nahield: http://www.ldvd.nl/blog/1779 ). In alle bescheidenheid kan ik toch wel zeggen dat ik in tussentijd heel wat inzichten rijker ben geworden waar het gaat over selfsabotage, relatie-valkuilen en de (soms onbewuste) mechanieken en patronen die wij ons eigen maken om in een (onstabiele) relatie te overleven en verder te komen.

Ik krijg zo af en toe (ook door mijn huidige vriend) de vraag gesteld waarom ik toch 'in hemelsnaam' nog steeds regelmatig rondzwerf op een LDVD-site, terwijl ik allang niet meer tot die groep behoor. Mijn antwoord is simpel: verdriet en verwarring om een weggevallen liefde of relatie is mij niet vreemd. Sterker nog, je hoeft geen actieve LDVD door te maken om je toch heel innig verbonden te voelen met mensen die middenin het proces van afscheid nemen, loslaten, acceptatie en verder gaan, staan. Een inmiddels verwerkte LDVD is op zich al motivatie genoeg, lijkt me.

Mijn keuze om nog steeds regelmatig mijn virtuele gezicht hier te laten zien komt voort uit mijn overtuiging dat een relatie nooit 'af' is; er zal altijd een kans bestaan dat er ergens een relatie-knelling be-of ontstaat, die aandacht of een poging tot verbetering vraagt. Niks is zeker, er zijn geen garanties dat een relatie altijd 'blijft'. Door hier te zijn probeer ik inzicht te behouden, en, vooral, nieuwe inzichten en realisaties via andere verhalen en feedback te vergaren die mij helpen om de balans in mijn huidige relatie te bewaren. Ik wordt hier en daar complimenteerd voor de moeite en tijd die ik steek in een reply of feedback op een verhaal, en hoewel ik daar dankbaar voor ben en het heel bemoedigend is dit te horen (dank!), komt er toch ook een stukje eigenbelang bij kijken. Een feedback op het verhaal van een ander, zet bij mij ook wederom elementen in het licht, die ik in mijn eigen (liefdes-)leven kan gebruiken. Door een ander een welgemeend advies mee te geven, krijg ik automatisch voor mezelf ook (wederom) dingen helder

Nu terug naar de kern van mijn verhaal: Que Sera's vraag.

I

"Kun jij mij vertellen hoe je bij je huidige vriend wél wist dat het oké was? Of ben je toch gewoon maar weer in het diepe gesprongen?".

Om die vraag te beantwoorden, kan ik er niet omheen om een kleine voorgeschiedenis te geven van vorige relaties, en dan met name de motivatie waarmee ik in die relaties stond. Ik denk, hoewel met schaamte toegegeven, dat mijn grootste valkuil is geweest dat ik 'zo dolgraag in iemand, en een 'samen', een 'ons', wilde GELOVEN', dat ik mijn diepe(re) behoeftes en daarmee automatisch mijn grenzen, constant (in gratie van de relatie) heb bijgesteld en genegeerd--ten nadele van mijzelf. Het is niet zo dat ik gelaten of passief in een relatie stond, verre van, maar ik denk dat ik (uit angst om iemand te verliezen en weer alleen met mezelf en een desillusie rijker geconfronteerd te worden) nooit duidelijk ben geweest (allereerst naar mezelf toe!) waar mijn behoeftes en wensen lagen--maar wel discussies en daarmee conflicten uitlokte omdat ik met 'een opdringerig gevoel' zat waar ik niet omheen kon.

Het waarachtige van Ontwikkeling is namelijk, dat je persoonlijke behoeftes (de dingen die je nodig hebt om jezelf tot een volledigheid te laten uitgroeien) op allerlei soorten manieren aan je shirt blijven trekken. Zelfs als je net doet of het er niet is, of gewoonweg het metaforische shirt uittrekt en op de grond gooit om maar van dat shirt-trekkerij af te zijn, zul je nog steeds een onrust of onbestendigheid ervaren (vandaar, in mijn geval, de conflictstrijd die zich steeds opnieuw weer aan mij, en de relatie, opdrong). Ik kon er niet omheen, hoe ik ook probeerde.

Ik ben ervan overtuigd dat heel veel conflicten voortkomen uit het feit dat behoeftes en grenzen (onbewust) lange tijd worden genegeerd, of simpelweg gebagataliseert ('ik moet niet moeilijk doen, geen zeikerd zijn', 'dit veranderd wel als ik geduld heb', 'dit hoort er nu eenmaal ook bij', 'zo is hij/zij nu eenmaal, wie ben ik om hem/haar te veranderen'), en dan--als de welbekende emmer uiteindelijk na het stille observerende tandenbijten overstroomt en je erin verzuipt, en je dus wel iets MOET met dat 'gevoel'--is een gevecht, met alle gevolgen van dien, tussen 2 partners het resultaat. Logisch eigenlijk; de andere partner heeft het op geen enkele wijze kunnen zien aankomen omdat er altijd voornamelijk 'mooi weer' werd gespeeld. Voor de partner voelt het als: 'WTF? worden er NU ineens duidelijke grenzen gesteld aan iets dat VOORHEEN kennelijk 'niet zo'n probleem' was?!"

Die ommezwaai in duidelijk maken van behoeftes en plotselinge grensbewaking is gewoon moeilijk te verteren als daar voorheen maar weinig helderheid of openheid over bestond. Het voelt als een flinke stap terug, of een totaal andere richting op--en dat verontrust en verward enorm. Een (op-)volgende valkuil is dat het conflict dat voorkomt uit 'plotseling wel je grenzen trekken', zo'n ontmoediging bij beiden veroorzaakt ('wat maakt deze keer zo anders dat de maat vol is?', 'hebben we onszelf dan al die tijd voor de gek lopen houden?'), dat je eigenlijk in dezelfde cirkel van 'negeren-proberen-opgeven' blijft rondhollen. Namelijk: het conflict wordt HET bewijs dat 'je grenzen en behoeftes kenbaar maken' blijkbaar niets uithaalt (je hoopt op een onrealistische uitkomst dat de ander die plotselinge omwenteling begrijpt, accepteert, beaamt en ook nog eens meteen in praktijk weet te brengen)--en dus zul je de volgende keer misschien wel 2 emmers vol wachten voordat je opnieuw je behoeftes en frustraties uitspreekt.

Ik vermoed dat, mijn huidige relatie vergeleken met de voorgaande relaties, ik dit keer zelf klaarstond bij de 'paspoort-controle'. Ik heb toch wel vrij rap open kaart gespeeld over de voorwaarden die ik stelde om iemand 'in mijn land' binnen te laten met een visa voor langer dan 3 maanden. En deze keer heb ik de tijd genomen om uitvoerig op verenigbare BASIS-behoeftes en verwachtingen te controleren--zonder rose bril, dit keer. Waar ik voorheen nog (iets) te makkelijk dacht 'ach, dat lijkt me niet zo'n heel groot probleem, daar komen we wel uit, we hebben al zo veel geinvesteerd', ben ik dit keer aanzienlijk realistischer en eerlijker naar mezelf toe geweest om geen concessies meer te doen ten nadele van mezelf. Na mijn laatste relatie-drama ben ik, tegen wil en dank soms, gedwongen geweest veel van mijn denkbeelden bij te stellen. Als voorbeeld: ik ben een mid-dertiger met een kinderwens. Om die wens in vervulling te zien gaan, moet ik dus leren SCANNEN op emotioneel stabiele en betrouwbare partners waarmee ik die wens kan verzegelen. Ik heb een redelijk complexe natuur en discusseer en analyseer graag en oponthoudelijk over de psyche en alles dat daarmee samenhangt: dus SCANNEN op partners die dit aankunnen en bij kunnen benen--en niet naar vluchtroutes zoeken op het moment dat het hun te persoonlijk en dus te heet aan hun voeten wordt. Niet met minder genoegen gaan nemen in de hoop dat 'we er uiteindelijk wel gaan uitkomen' was badkamerspiegel-plakmemo.

Het is heel lang een constructieve denkfout van me geweest, namelijk. Ik staarde me zo blind op het geloof dat 'het vanzelf wel de goede, stabiele richting op zou gaan, als ik maar geduld zou hebben', dat ik geen ogen meer had voor de tekens die me hadden kunnen vertellen dat het teveel van me zou gaan vergen. Dat ik er teveel voor zou moeten doen om daar te komen.

II

Om de vraag 'Of ben je toch gewoon maar weer in het diepe gesprongen' te beantwoorden: ik heb eerst opnieuw moeten leren zwemmen (incl. watertrappelen) voordat ik dit keer de sprong opnieuw durfde te wagen. Dat 'leren zwemmen' zie ik als inzichten verkrijgen in je eigen poel van zwakheden, eigenaardigheden, wensen, dromen, verwachtingen en behoeftes--zonder dat je dit van een ander laat afhangen. Het is eigenlijk leren zwemmen in jezelf voordat je de vaardigheid hebt aangeleerd om verder te gaan in het diepe--de ander. Wanneer je onder de indruk en gecharmeerd bent van iemand, ben je namelijk snel geneigd veelal positief zelf te gaan invullen. Je vult eigenlijk de onzekere toekomst al een beetje in en daarmee schep je een verwachtingsbeeld die moeilijk los te laten is. Het is fijner en hoopvoller om te geloven in een illusie, dan de desillusie tegemoet te treden. Ik denk dat vele couples daar al de verkeerde afslag maken--inclusief mezelf in het verleden. De illusie wordt iets dat je niet wilt verliezen--en dus ga je voorbij aan wat je werkelijk nodig hebt. Of je neemt genoegen met minder in de stille hoop dat minder toch meer zal worden.

Eerlijk gezegd had ik in het prille begin van deze relatie ook geen tastbaar bewijs of bevestiging dat het met 'deze ene' wel 'oké' zou zijn-- of worden. Scepticus die ik ben, zelfs met een 'oké'-garantie kan ik nog steeds niet in de toekomst kijken; het is voornamelijk alleen maar een onverwoestbaar 'vertrouwen op' en (vooral) 'geloven in'. Het is altijd opnieuw weer een gok in de diepte wanneer je met iemand iets aangaat. Mensen zijn veranderlijk omdat emoties dat nu eenmaal zijn. Het is een constante beweging en groei en je weet gewoonweg niet welke kaarten of jokers jij of je partner krijgt toebedeeld.

Ik heb bij meerdere vorige partners min of meer dat 'oke' gevoel in de beginfase ook mogen ervaren. Maar het essentieel verschil waar ik toen nauwelijks of slecht inzicht in had--en dit keer wel, is dat zowel ik als mijn huidige partner eerlijkheid van van onszelf blijven eisen op welke gebieden en in welke sterkte onze verwachtingen en behoeftes bestaan--en in welke mate er aan tegemoet kan worden gekomen. Ook deze zijn namelijk niet altijd constant, heb ik gemerkt--en veranderen soms van dag tot dag. Ik heb me lang verscholen achter de gedachte dat 'liefde alles overwint'--maar liefde is simpelweg alleen nog maar de noodzakelijke basis waar alles uit voortkomt. Da's de moter die aanstuurt. Maar alleen een moter maakt nog geen auto die je ergens naartoe brengt. Je hebt wielen nodig, een stuur, benzine en de gehele frame-structuur--en vooral 2 bestuurders met een rijbewijs die bereid zijn elkaar tijdens de rit af te lossen

We hebben ieder onze eigenaardigheden, zwakheden en tekortkomingen; karaktereigenschappen die wij in de loop van ons leven hebben aangeleerd omdat het ons in een specifieke periode hielp te overleven. Maar, in plaats van daar bewust van te worden, er inzicht in te krijgen en ze daardoor te verbeteren of geheel te laten verdwijnen, kiezen sommigen er liever voor om ze te negeren in de verwachting dat zij iemand gaan tegenkomen die van hen houdt om 'wie ze zijn'--daarmee hoeven zij namelijk geen werk te verrichten aan hun tekortkomingen. Die benadering staat echter wel zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling in de weg en maakt het verkrijgen van een stabiele relatie erg moeilijk.

Wat mijn huidige relatie 'oké' maakt en vooral mijn vertrouwen en geloof versterkt, is dat we er een gewoonte van hebben gemaakt om bewust te blijven van onze tekortkomingen, terwijl we tegelijkertijd ook in staat zijn om onze behoeftes te bewaken. Hierdoor is de basis eigenlijk heel stabiel neergezet. Dit wil absoluut niet zeggen dat deze relatie 'perfect' en zonder conflicten is (waar 2 karakters en achtergronden samenkomen kom je er niet onderuit dat er af en toe een verschil in opvatting of beleving bestaat) maar we zijn in staat de conflicten om te buigen tot een werkbaar en verhelderend nieuw inzicht in onszelf en elkaar. We houden elkaar en onszelf gewoon niet voor de gek. In de meeste gevallen komt het conflict op dat gebied dan ook niet meer terug, of in ieder geval niet meer in die heftigheid, omdat we weer een stapje wijzer zijn geworden hoe onze individuele belevingswereld in elkaar zit.

Ik wil met mijn betoog absoluut niet beweren dat ik alle 'relatie-wijsheid' in mijn achterzak heb of dat ik weet hoe alles werkt. Integendeel. Ik ben me ervan bewust dat mijn relatie-inzichten voor buitenstaanders kan worden gezien als 'theorie-tekstboek materiaal' en dat daarmee nog geen stabiele relatie in praktijk is geboren.

Maar waar ik wel stellig in geloof, en waarvan ik denk dat het een universele voorwaarde is, is dat 2 mensen absoluut in die eerste tijd samen, in volledige eerlijkheid veilig kunnen (en moeten) stellen welke verwachtingen zij vervuld willen zien worden. Veel relaties lopen hier namelijk op stuk omdat de verwachtingen op de lange termijn onmogelijk en onrealistisch blijken--en dus helaas niet meer verenigbaar zijn...