Evaluatie aan het einde van het jaar

afbeelding van Unremedied

Het is 31 december 2008. Terwijl om mij heen in de stad vele mensen het vermoeden lijken te hebben dat het nieuwe jaar reeds begonnen is, te oordelen naar de grote hoeveelheden vuurwerk die nu al bijna continu worden afgestoken, zal vannacht om twaalf uur het doek definitief vallen voor 2008. Zulke dagen zijn altijd goed voor evaluaties. Terugkijken, hoewel dat niet alom wordt aangeraden.

Als ik begin met terugkijken, zou ik iets verder moeten gaan dan 1 januari dit jaar. Voor mijn gevoel zou ik moeten terugkijken vanaf half december 2007. Vorig jaar was ik op oudjaarsdag vanwege de simpele logistieke reden dat ik geen internet tot mijn beschikking had, niet in staat om iets te schrijven, hoewel de nood daartoe toen heel erg hoog was. Ik bevond mij namelijk in een land hier ver vandaan, om een vriend op te zoeken. Het is een land waar ik veel en lang geweest ben en ook het land dat ervoor zorgde dat ooit, nu alweer iets meer dan acht jaar geleden, M. en ik elkaar vonden. Het land waar het tussen haar en mij begon en waar wij ook samen veel geweest zijn en de nodige herinneringen hebben liggen. Waar ik niet meer was geweest nadat het uitging tussen M. en mij.

Het was druk geweest, de tweede helft van 2007. Combinatie van werk en studie maakte dat ik eigenlijk maar weinig tijd voor mezelf had. Weinig tijd dus ook om in gepieker te verzanden en bezig te zijn met de dingen uit het verleden die er nog wel steeds waren. De vakantie vond ik dus welverdiend. Goed en wel een dag nadat de verplichtingen verleden tijd werden, stond ik op Schiphol om voor het eerst in zo'n drie jaar weer naar dat land af te reizen.

Dat het lot soms vreemde dingen voor je in petto heeft, bewees die dag van mijn vertrek. Een gebeurtenis die ervoor zorgde dat ik er bijna niet omheen kon dat er zoiets als 'lot' bestaat en waarvoor mijn hersenen ook even tijd nodig hadden om het te plaatsen. Daar bij het instappen van het vliegtuig, trof ik namelijk M.! Ik had haar al meer dan een jaar niet gezien, maar geen dag was ze uit mijn geest geweest. En nu - nu stapte ze op hetzelfde vliegtuig als ik om ook, na al die tijd, terug te gaan naar dat land!

Nadat mijn geest zich een beetje van de verbazing hersteld had, maakten we een kort praatje, dat ik nog steeds als 'extreem bizar' zou bestempelen. Oppervlakkig, wel soort van leuk, maar vooral bizar. In het vliegtuig zelf was het te vol en ze reisde bovendien met een vriendin, dus daar hebben we niet met elkaar gepraat - ook omdat ik niet goed wist wat ik nu met deze situatie aanmoest. Het is heel vreemd om iemand in je geest te hebben zitten die je al lang niet gezien hebt en dan vervolgens een paar uur lang vanuit je vliegtuigstoel naar haar achterhoofd te kijken. Op een gegeven moment moest ik even naar de wc en toen ik eruit kwam, stond ze daar om na mij te gaan. De blikken die we uitwisselden, als ik ze zou moeten omschrijven, hadden misschien iets van een gemeenschappelijke verbazingsfactor en ongemak met de situatie, hoewel wel vriendelijk.

Op het vliegveld waar we moesten overstappen, raakte ik haar in eerste instantie kwijt. Vanaf daar ging ze op een ander vliegtuig dan ik, omdat ze naar een andere stad in dat land vloog. Voor die tijd zocht ik haar echter nog even weer op, om nogmaals - maar nu wat beter voorbereid - een praatje te maken en haar een goeie reis en veel plezier te wensen. Ik vond dat ze er een beetje zo uitzag als ik er zelf uitgezien moet hebben - verbaasd, een beetje timide, ongemakkelijk maar wel met vertrouwen en genegenheid. Ik ervoer het korte, vreemde gesprekje als positief. Erna scheidden onze wegen zich.

Toen kwam de langste vlucht. Ik had mij genoeg gedrogeerd om het grootste gedeelte te kunnen slapen en werd ongeveer een uur voor aankomst weer wakker. Toen we gingen dalen om de landing te kunnen inzetten, nam een heftig soort melancholie bezit van me. Ik zag voor het eerst in drie jaar tijd dat land weer en de reactie die het bij me opwekte, terwijl duizenden gedachten, herinneringen en gevoelens door mij heen raasden, was dat ik in tranen uitbarstte. Het was pas zo'n anderhalf uur later, toen ik al lang en breed was aangekomen en alweer buiten het vliegveld stond, dat dat ophield. Onverwacht, onaangekondigd en heftig.

Ik ben drie weken in dat land geweest en eigenlijk heb ik het er best moeilijk gehad. Met de recente ontmoeting met M. en de vele associaties en herinneringen die het land teweeg bracht - zelfs de produkten in het schap van de supermarkt brachten stuk voor stuk herinneringen boven - voelde het alsof het niet al bijna twee jaar uit was, maar of dat slechts een paar weken was. Die vriend van me had het soms zwaar met me te verduren. Mijn verblijf werd eigenlijk goeddeels ingekleurd door M. Ik hing wensplankjes op die iets met haar van doen hadden (bijvoorbeeld dat het contact in 2008 op z'n minst weer normaal mogelijk zou worden), ik kocht amuletjes met hetzelfde idee en ben zelfs nog heel bewust echt 'memory lane' opgegaan door, toen we in dat gebied van het land waren, met die vriend samen, de wandeltocht te maken die zij en ik ooit maakten en waar onze relatie begon. Ik nam de tip van een vriendin van mij ter harte onder het motto 'baat het niet dan schaadt het niet' en begroef op de plek waar het ooit begon een brief aan M. met een amuletje erbij. Het was erg zwaar en misschien ook wel melodramatisch, maar die vriend van me begreep het en verder hoefde niemand het te weten.

Het gevolg was dat ik, eenmaal terug in Nederland, mede onder invloed van gesprekken met die vriend, vastbesloten was dat ik toch moest proberen het contact met M. weer te herstellen. Dik anderhalf jaar lang hadden zij en ik eigenlijk geen contact meer gehad omdat zij dat niet wilde. Als ik haar dingen schreef, per mail of per brief, kwam er geen antwoord. Ik vond het heel moeilijk om toch te proberen het contact te herstellen, want ik wilde me ook niet opdringen, het voor haar niet onaangenaam maken. Balanceren dus op het randje van wat voor je gevoel wel en wat niet kan. Dat werkt behoedzaamheid in de hand.

Onveranderd bleef echter, ook na onze ontmoeting op de luchthaven, dat ze niet reageerde op dingen die ik haar stuurde. Een neutrale mail om haar te vragen hoe haar verblijf geweest was en wat over dat van mij te vertellen, bleef onbeantwoord. Ik was me ervan bewust dat ik eigenlijk niet echt goed wist hoe ik het nu moest aanpakken. Ik besloot haar met Valentijnsdag een kaartje te sturen, maar ontdekte rond dezelfde tijd iets waardoor ik dacht dat ze een vriend had. Dat was even heftig, maar na drie dagen leek het, tot mijn eigen grote verbazing, wel een plek gekregen te hebben. Net alsof het het laatste beetje was dat nodig was om haar los te kunnen laten, mijn hele plan van daarvoor ten spijt.

Dat had ook te maken met het feit dat ik inmiddels K. had leren kennen en K. was, na M. de enige geweest die een bepaalde magische uitwerking op mij leek te hebben. Ze kon dus heel snel plek bij me winnen en dat gebeurde ook; nog geen twee weken nadat ik het Valentijnskaartje aan M. gestuud had, was de relatie tussen K. en mij een feit. Zodoende werd M. wat naar de achtergrond verdrongen. Het was in het begin vooral ook de combinatie van het feit dat ik dacht dat M. een vriend had en mijn gevoelens voor K. Het was voor het eerst in twee jaar tijd dat ik me weer echt goed en positief voelde. Had het gevoel dat de ellende misschien nu echt wel eens verleden tijd kon zijn.

Maar na een poosje ging het niet zo goed meer tussen K. en mij. Eind juni, na zo'n vier maanden, strandde het tussen haar en mij. Hoewel ikzelf de initiator daarvan was, heb ik daar toch behoorlijk last van gehad. Het was het resultaat geweest van een strijd tussen gevoel en verstand waarbij het verstand had gewonnen. Eenzelfde soort manier, derhalve, als het met M. geweest was. Voor K. was het echter al vrij snel duidelijk dat het de juiste beslissing was geweest en het gevoel was bij haar, zo vertelde ze me, ook in no-time helemaal verdwenen. Ook al had ik dus op de beslissing willen terugkomen, het was geen mogelijkheid meer. Ook dat had ik al eens eerder meegemaakt met M.

In de tussentijd had ik uitgevonden dat de reden waarom ik dacht dat M. een nieuwe vriend had, op onjuistheden bleek te berusten. Natuurlijk geet dat niet de garantie dat ze geen vriend had, maar de aanwijzing was verdwenen. Toen het net uit was met K., merkte ik dat M. ook weer sterker op ging spelen in mijn geest. Twee meisjes waar ik gevoelens voor had, maar die allebei inmiddels 'ex' waren. Hoe is het mogelijk. Met K. hield ik nog wel wat contact en met haar kreeg ik ook de mogelijkheid wel om nog van alles wat me bezighield uit te spreken en met haar te bespreken, totdat eind juli dat contact ook op een zeer laag pitje kwam te staan. Met M. had ik helemaal geen contact meer gehad, behalve dan dat ik haar nog twee keer toevallig op straat was tegengekomen; de eerste keer elkaar alleen onhandig groetend, de tweede keer zag ze me niet of deed ze alsof ze me niet zag (ik had het gevoel dat het het laatste was).

Ergens in oktober werd ik vervolgens opgeschrikt; een vriend van me vertelde dat hij M. was tegengekomen in het gebouw waar ik werk. Vanwege hoe alles gegaan was en onzekerheden bij mij die daardoor waren ontstaan naar M. toe, vond ik het doodeng om haar tegen te komen; ik wist eigenlijk niet goed meer hoe ik me zou moeten gedragen of wat ik zou moeten zeggen. En nu liep ik tijdens mijn werkdagen ineens kans om haar daar tegen te komen? Ook kreeg ik in die tijd weer steeds vaker last van aanvallen van melancholie, waar ik moeilijk uit kon komen en die met M. te maken hadden. Ik schreef daarover eerder ook nog in een blog ("De onzichtbare kooi"). Genoeg reden om maar weer eens naar een psycholoog te gaan.

Op mijn werk kwam ik M. niet tegen, maar wel weer een keer op straat op een zekere dag eind oktober. Ik zag aan haar lichaamstaal dat als ik niet in zou grijpen, het net zo zou gaan als eerder: een onhandige groet en verder niks. Dit keer was ik echter alert genoeg om toch in te grijpen en een praatje te beginnen. Een kwartiertje hebben we over wat koetjes en kalfjes gepraat en toen ik wat moed bijeen geschraapt had, zei ik, zelfverzekerder dan ik was, dat ik het nu wel eens hoog tijd vond dat we eens zouden gaan koffiedrinken en bijpraten. Ze zei dat ik haar maar moest mailen en ik besloot erop te vertrouwen dat ze dit keer dan misschien wel zou antwoorden.

Dat gebeurde, een kleine twee weken later. We spraken inderdaad af om te gaan koffiedrinken en zo geschiedde. Zo bevond ik mij begin november na meer dan 2,5 jaar voor het eerst weer met M. in een soort van 'normale' situatie. We hebben een middaglang zitten koffiedrinken en bijpraten en ik vond het razend spannend. Allerlei onderwerpen passeerden de revue, behalve de onderwerpen die misschien wat gevoelig zouden kunnen liggen. Ik wilde haar niet meteen weer wegjagen en dacht dat dat dat misschien zou kunnen veroorzaken. De spanning en nervositeit was eigenlijk het enige dat me in de weg zat, want voor de rest vond ik het heel gezellig en ook wel weer vertrouwd toch, ondanks al die tijd. Had ik vanwege het non-contact veel dingen met mijn eigen geest ingevuld en misschien geidealiseerd, ik begreep nog wel steeds waarom het voor mij zo moeilijk was om haar achter me te laten. Ik had het gevoel dat die klik er nog steeds was. Een bepaalde golflengte van praten, van samenzijn, van belevingswereld, die ik maar heel zelden heb ervaren, ondanks dat veel onderwerpen onbesproken bleven.

Ik kreeg de indruk dat zij het ook wel leuk vond. Niet alleen had ze van tevoren gezegd dat ze een bepaalde afspraak had waarvan ze tijdens onze afspraak zei dat ze die toch maar verplaatst had (wat ze niet had hoeven zeggen als ze het niet leuk had gevonden en zo dus eerder aan een plichtmatige afspraak een einde had kunnen breien), ook zag ze er wel uit alsof ze het leuk vond.

Ongeveer een week later stuurde ik haar een e-mail en besloot ik haar maar eens uit te nodigen in Hyves, maar beide acties bleven weer onbeantwoord. Ik besloot dat het erop leek dat indirecte acties niks opleverden om wat voor reden dan ook (daar had ik genoeg over gespeculeerd), maar dat ze nog wel mee wilde gaan met directe acties. Dus wachtte ik haar na een week of drie ongeveer op toen ze in de buurt waar ik werkte langskwam (ik vermoedde wel dat ze daar op dat moment langs zou lopen omdat ze me verteld had dat ze daar op die dagen rond die tijd moest zijn) op een plek waar het ook niet raar is om iemand op te wachten, met twee koppen koffie. Ik vond het behoorlijk eng, moet ik zeggen, getuige mijn laatste blog, die ik vlak voor deze actie schreef. Maar wederom reageerde ze positief; ze leek wel positief verrast te zijn en we hebben wat staan praten terwijl ze haar koffie opdronk. Aan het einde gevraagd of haar nummer nog hetzelfde was, zodat ik haar een keertje kon bellen om nog eens af te spreken. Dat was goed.

Dus heb ik haar na ongeveer een week maar eens gebeld, wat ik wederom wel eng vond. Maar ook dat liep goed; we hebben drie kwartier aan de telefoon gehangen en over uiteenlopende (nog wel steeds neutrale) dingen gepraat. Aan het einde van het gesprek, zoals ze ook wel al verwacht zal hebben, gevraagd of we nog een keertje zouden afspreken, wat ze prima vond. Twee weken later ongeveer zou de nieuwe afspraak zijn.

Maar ongeveer drie uur voordat we afgesproken hadden, zegde ze per SMS, zonder opgaaf van redenen, af. Ik heb haar toen meteen even gebeld en wel hebben we een nieuwe afspraak gemaakt, maar het werd me niet helemaal duidelijk waarom ze nu zo vlak voordat we afgesproken hadden, afzegde. Het was me, anders gezegd, niet echt duidelijk of dat er nu wat mee te maken had dat het een afspraak tussen ons betrof, of dat het om agenda-technische redenen echt niet anders kon. Hoe dan ook was ik wel teleurgesteld; ik was toch alweer twee weken lang bezig met deze afspraak en kwam nu, vanwege al mijn onzekerheid hieromrent, met een groot vraagteken boven mijn hoofd te zitten. Het versterkte mijn onzekerheid en hoewel ik de juiste state of mind had bereikt voor de afspraak (wat kort neerkwam op het gewoon gezellig hebben en wel zien hoe het loopt), begon ik er ineens weer aan te twijfelen wat nou de beste manier was om ervoor te zorgen dat het contact bewaard zou blijven en wat versterkt kon worden. Dat is het nadeel van eigenlijk niet goed weten hoe zij nu tegenover mij staat en het erg moeilijk vinden om daarover te praten, aangezien de angst bestaat dat het contact, waar ik bijna drie jaar op heb moeten wachten, weer zou eindigen. Als ze duidelijk aan zou geven dat ze het niet wilde - wat ze dus absoluut niet gedaan heeft - zou het voor mij schier onmogelijk worden om daartegenin te gaan, want ik wil(de) haar immers niet tot last zijn.

Hoe dat verder loopt, zullen we binnenkort zien. Ik vervloek mezelf dat ik, ook na al deze tijd, nog niet eens wat ontspannener kan worden en daardoor wat minder goed mezelf kan zijn. Ik vind het een geraffineerde, zeer moeilijke puzzel die volgens mij niet anders dan stapje voor stapje opgelost kan worden.

Ondertussen was, eveneens vanaf begin november, het contact met K. ook weer wat aangezwengeld. Op een veel ontspannener manier dan met M. het geval was (waarschijnlijk mede omdat dingen tussen K. en mij wel daadwerkelijk waren uitgesproken en nu nog steeds niet tot de taboesfeer behoorden), hadden we regelmatig weer (vriendschappelijk) contact; per mail en SMS maar ook gewoon door af te spreken. Ik ervoer het contact als heel fijn; mede door de afwezigheid van echte ingewikkeldheid, stonden we nu onbevooroordeeld tegenover elkaar en konden we over van alles en nogwat praten. Ik realiseerde me gaandeweg dat ik haar nu pas echt bezig was te leren kennen. We kenden elkaar amper toen we wat met elkaar kregen en voeren daarbij dus redelijk blind op eerste indrukken en verliefdheid, maar daarmee ging het niet goed. Nu we elkaar zo eigenlijk echt beter leerden kennen, buiten de spanningen en ingewikkeldheden die een relatie mee kan brengen om, bedacht ik me dat het eigenlijk heel jammer is dat het in deze volgorde is gegaan en niet andersom. Als we elkaar op deze manier eerst hadden leren kennen voordat we wat met elkaar gekregen hadden, zou het wel eens allemaal heel anders gegaan kunnen hebben. Dan had ik in ieder geval veel dingen van haar veel beter kunnen plaatsen en had ik er beter mee om kunnen gaan. Maar ja, het is niet de volgorde waarin het heeft plaatsgevonden.

Zo bevind ik mij, aan het einde van 2008, terwijl de vuurpijlen buiten al druk bezig zijn de boze geesten van dit jaar te verjagen, achter mijn computer om mijn laatste ldvd-blog van 2008 te schrijven. 2008 bracht een nieuwe liefde bij wie het gevoel goed zat en van wie ik vorig jaar rond deze tijd niet had kunnen vermoeden dat ze dit jaar mijn vriendin zou worden, maar nam haar ook weer af. De oude liefde kwam weer dichterbij na lange tijd juist steeds verder verwijderd geraakt te zijn. Beiden zijn ze, op hun eigen manier, nog steeds speciaal voor me, maar beiden dragen ook het predikaat 'ex-vriendin' - implicerend dat het om iets gaat dat al geweest is.

Ik moet dat toch eens handiger aanpakken. Misschien in 2009?

afbeelding van ptm

@Unremedied

Bedankt voor je prachtige blog!
Laat 2009 voor ons allen een jaar worden met véél wijsheid~!
ptm

afbeelding van jaspera

Al die jaren van ellende

Al die jaren van ellende hebben je schrijfkwaliteiten in ieder geval niet aangetast. Wederom fantastisch geschreven.

Veel succes de komende tijd!