Volgens de statistiek zou ik inmiddels ongeveer genezen moeten zijn. Of okee, misschien zou het nog ongeveer een maandje moeten duren. "Liefdesverdriet duurt ongeveer de helft van de duur van je relatie," was het toch? We kunnen nu een tweetal dingen concluderen. Ofwel: de statistiek is een fabeltje, ofwel: ik spoor niet. Om eerlijk te zijn, denk ik dat het een combinatie van allebei is.

Liefdesverdriet, wat is dat eigenlijk? Een vraag waarop ik, net als de meesten hier waarschijnlijk, wel een antwoord kan verzinnen. Ik denk dat ik het in mijn leven tot nu toe, het verdriet om nooit tot stand gekomen relaties in mijn middelbare schoolperiode daargelaten, twee keer heb ervaren. Eén keer in de meest heftige vorm die volgens mij denkbaar is, nadat het uitging met mijn eerste vriendin en waarna ik op deze site belandde. Eén keer kort geleden, in de vorm die ik nu als 'normaal' beschouw, vooral omdat die tweede keer aardig overeenkomt met de omschrijving die anderen eraan geven en ook met wat ik hier voor het grootste gedeelte op de site lees. In vergelijking met de eerste keer een stuk beter te hebben, maar nog steeds gepaard gaande met onwelkome gevoelens van verdriet, verlies en pijn. Zoals het die tweede keer was, is volgens mij dus hoe het 'hoort'. Bot gezegd: een klote-gevoel, maar het gaat wel weer over. En zo raken we aan de vraag die ik aan het begin van deze alinea stelde: liefdesverdriet wat is dat eigenlijk? Waarmee ik eigenlijk meer specifiek bedoel: waar houdt het eigenlijk op?

Kut heb ik me gevoeld, toen mijn laatste relatie strandde, maar ik heb wel het gevoel dat ik dat nu allemaal zo ongeveer wel geplaatst heb. Nog steeds heb ik wel het gevoel dat ik haar bijzonder vind en dat ik het jammer vind dat het niet heeft gewerkt tussen ons, maar het feit dat het niet anders is en een zeker begrip van de redenen daarvoor, heeft een hoop geholpen. Maar wat ik me wel afvraag, is waarom het gevoel voor en vanwege mijn eerste vriendin zo krachtig is, dat het zelfs nu nog, zij het bij vlagen - maar helaas wel redelijk frequent - de kop opsteekt en mij in zijn ban kan krijgen. Toegegeven, tijdens mijn relatie met mijn laatste vriendin was het verbazingwekkend goed naar de achtergrond gedrongen terwijl het juist sterker leek te worden tijdens de twee relaties die ik daarvoor heb gehad, maar sinds het uit is, heeft dat aloude gevoel weer aan terrein gewonnen.

Kortom, het is nu meer dan 2,5 jaar geleden dat het uitging met mijn eerste liefde, een relatie die meer dan vijf jaar geduurd heeft, maar ik ben er nog steeds niet in geslaagd om dit écht een plek te geven. Het is niet dat ik er niet van kan eten of slapen. Het is ook niet dat ik geen lol kan hebben, alleen maar depressief zit te doen of niet kan functioneren. Evenmin is het zo dat ik voortdurend loop te huilen of te wanhopen of dat ik de hele dag aan haar denk, noch dat ik voortdurend fysiek voelbare pijn heb. Ten slotte is het niet zo dat er geen ruimte bij mij is voor iemand anders, zoals inmiddels ook bewezen is. Kortom: de hele rits symptomen van liefdesverdriet die ik hiervoor opnoemde en die mij wel bekend zijn, zeker uit de beginfase, doen zich bij mij niet meer voor.

Maar wat is het dan wel? Nou, ik mag dan weliswaar niet de hele dag aan haar denken, maar ik denk niet dat er een dag voorbijgaat dat ik NIET aan haar denk. De laatste tijd droom ik ook weer af en toe over haar, 99 van de 100 keer overigens dromen die gaan over een hereniging. In de dromen komt het, gek genoeg, altijd goed. Soms droom ik over haar ouders en hoewel dat in het begin soms anders is geweest, zijn die dromen tegenwoordig ook een stuk positiever gestemd. Niet langer mij verguizend omdat ik hun dochter enorm gekwetst heb, maar met ruimte voor begrip voor het verhaal van mijn kant - een verhaal dat ik ze nooit heb kunnen vertellen, omdat zij me, net als M. zelf, ook resoluut uit hun leven gebannen hebben. Al is er, toegegeven, ook weinig aanleiding meer misschien om contact te houden met de ex-vriend van je dochter, zelfs al heb je die zo'n vijf jaar lang als een eigen zoon behandeld.

Het aan haar denken en de dromen af en toe, echter, zijn tot daaraan toe. Het aan haar denken zelf gebeurt redelijk willekeurig, vaak vluchtig en snel, zonder dat daar gevoelens mee gepaard gaan. Alleen soms, soms zijn er, wat ik nu misschien geneigd zou zijn om 'de aanvallen' te noemen. Dat zijn momenten dat de gedachten aan haar niet vluchtig zijn, maar juist intens. Soms probeer ik ze doelbewust weg te drukken als ik doorheb dat ze eraan zitten te komen, omdat ze erg destructief van aard zijn. Ze kunnen mijn dag, mijn avond, of wat ik ook maar aan het doen ben, zonder enige moeite lamleggen. Me vervullen van een gevoel van melancholie en verdriet dat ik niet eens echt kan duiden - een gevoel dat dan wel ook plots zelfs even fysiek weer voelbaar is. Verschillende dingen kunnen dat oproepen - bepaalde gespreksonderwerpen die associaties aan haar bij me teweegbrengen, bepaalde visualisaties die ik zonder echte aanleiding ineens voor me heb, het lezen van dingen die voor associaties zorgen... Maar als ik zo'n aanval heb en ik het niet kan of wil wegdrukken, is er geen land meer met me te bezeilen. Gelukkig heb ik ze niet héél vaak, soms ook echt een hele tijd lang niet, maar toch nog vaak genoeg om nog steeds een flinke stempel te drukken op mijn algehele gevoel van welzijn, van geluk - of het ontbreken daarvan. Al komt dat waarschijnlijk vooral door het feit dát die aanvallen toch iedere keer weer terugkomen, vroeg of laat.

Extern val ik over het algemeen gewoon stil. Als ik in een sociale situatie zit, kan het ervoor zorgen dat ik van een gezellig sociaal figuur ineens verander in een meer in zichzelf, in zijn eigen wereld verzonken figuur, die vooral mat reageert en ineens de mogelijkheid lijkt te missen om belangstellend, enthousiast of geinteresseerd te zijn. Het andere uiterste is juist een zeker gevoel van fatalisme; een soort 'niet-jezelf-zijn' omdat het 'toch allemaal eigenlijk er niet toe doet', waarbij ik misschien dingen doe die ik anders niet zo snel geneigd zou zijn om te doen. Hoe dan ook, erover praten is over het algemeen niet echt een optie; de mensen met wie ik over dit onderwerp kan en wil praten, heb ik er al zoveel mee bestookt, dat er simpelweg niks meer te bespreken is. Praten is op die manier geen uitlaatklep meer; de status quo is onveranderd. Anderen ermee inlaten is op zo'n moment onbegonnen werk; je wilt niet ineens allerlei zware praat op gaan hangen en dan nog zou het veel tijd kosten om enigszins een beeld te kunnen schetsen van wat er precies aan de hand is. Die behoefte voel ik dan ook hoogst zelden. Ook in de wetenschap dat nog meer erover praten, en dan vooral met mensen die niet echt op de hoogte zijn, toch niet zal helpen.

Intern voelt het als een beklemmende gevangenschap in een onzichtbare kooi, waarbij er zich een mechanisme inzet dat die gevangenschap alleen nog beklemmender maakt, namelijk door nog intensiever aan haar te gaan denken en opnieuw te gaan zoeken naar wegen om die kooi voor eens en voor altijd af te kunnen werpen - in de bittere wetenschap dat ik zo langzamerhand ieder vlekje op het staal van de kooi door en door ken en gewoon wéét dat er niet aan te ontsnappen is. En iedere keer dat de frustratie van die wetenschap toeslaat, slaat hij harder toe, want het is wéér dezelfde conclusie waar je toe komt. En wéér het mezelf uberhaupt in die kooi terugvinden, nadat er ongetwijfeld weer een tijd(je) voorbijgegaan is dat ik heb gedacht dat het allemaal wat minder speelde. Dat ik mezelf gewoon zelfs goed en positief gestemd gevoeld heb. Maar nee, de kooi komt terug.

In minder metaforische termen gesproken: de situatie tussen M. en mij is al meer dan twee jaar hetzelfde, ik heb al van alles geprobeerd om die te veranderen, zonder succes, ik heb van alles geprobeerd om mezelf onder handen te nemen om de grauwe sluier weg te nemen, zonder succes... Er kunnen perioden voorbijgaan dat ik er weinig last van heb en ook weinig aanvallen heb, ook in de mate dat ik denk dat het nu écht wel meer verleden tijd is allemaal, maar zelfs dan kan zo'n aanval komen en me het gevoel geven dat het bijna onbeschrijfbare gevoel dat ik heb gekregen na de breuk met M. toch in de basis er nog steeds zit. Wat blijft er dan nog over?

Soms verval ik dan ook in zelfkwelling, waarvan ik niet eens zeker weet of ik dat nou bewust doe of niet. Dan ga ik me voorstellen hoe ze zich definitief aan iemand anders geeft (gek ergens; begin dit jaar heb ik even gedacht dat dit daadwerkelijk gebeurd was en na een dag of drie leek ik een raar soort vrede met de situatie gesloten te hebben), hoe ze uiteindelijk kinderen zal krijgen met iemand anders, hoe de situatie tussen haar en mij tot onze dood onveranderd blijft, hoe ik op latere leeftijd te horen krijg, desnoods van haarzelf, in een programma als Memories, wat ik had kunnen doen om het toch nog te veranderen, maar dan tientallen jaren te laat. Stel ik me haar met iemand anders voor in situaties waarin ik met haar zat. Soms plaats ik bij die 'iemand anders' bewust een bekend gezicht, van iemand van wie het juist het minst welkom zou zijn dat hij die rol in zou nemen, en het wordt nog kwellender. Op een gegeven moment is de zwartheid van het gat zo compleet, dat de bodem bereikt lijkt te zijn en iedere gedachte of iedere daad op z'n ergst me er nog ietsje langer inhoudt, maar meestal me er juist weer wat uit lijkt te trekken. Ik sus me dan met onwetendheid. Onwetendheid over de toekomst, bedoel ik daarmee. Mijn vorige vriendin heeft bewezen dat het mogelijk is dat ik gevoelens voor iemand anders heb waarbij al deze narigheid daadwerkelijk terrein verliest. Als onze relatie wél was geslaagd, had het op die manier waarschijnlijk toch een bepaalde plek kunnen krijgen. Dus: dat kan toch weer gebeuren? Probleem is echter dat ik niet vaak zulke gevoelens lijk te ontwikkelen. Dus focus ik me soms op compleet andere dingen, die helemaal losstaan van liefde en alles wat ermee te maken heeft; een focus op mijzelf, vooral. Of ik geef me toch over aan bijzonder ruw geschetste romantische fantasieen, waarin zij en ik op een gegeven moment elkaar toch weer vinden en dit alles ineens een betekenis krijgt die het nu lijkt te ontberen.

Want zelfs dat laatste kan het voeden. Dingen zijn toch nooit zonder reden? Het roept in mijn geest, in de staat waarin ik dan verkeer, de wens op dat romantische verhalen over lotsbestemming misschien waar zijn. Dat het misschien een functie heeft dat ik hier zo lang mee blijf zitten, dat zij zo lang in mij blijft doorleven. Dat zij langer de tijd nodig heeft, maar dat ook voor haar een moment komt dat omslag mogelijk is.

Niets is kouder dan de douche van het besef dat ik, terwijl ik gevangen zit in de kooi, mijzelf voed met een zekere mate van op mystiek gebaseerde hoop op een omwenteling, die bijna alleen maar als effect kan hebben dat ik misschien tijdelijk de kooi van me weet af te werpen, maar ervoor moet betalen door hem waarschijnlijk nog vaker weer om mij heen geworpen te zien.

Ach ja, de romantiek zal wel gewoon dalen kennen die net zo diep zijn als de pieken kunnen zijn. Gelukkig biedt dat laatste een troost. Ik hoop alleen dat er nog weer een periode komt dat de pieken het in frequentie en intensiteit van de dalen kunnen winnen. En de eerdergenoemde onwetendheid steunt me daarin: dat zal vast nog wel eens gebeuren. Voorlopig is de kooi in ieder geval even weer afgeworpen.