maar ik plaats dit ff om het makkelijk terug te kunnen vinden.. Daarnaast kan het voor sommige interessant zijn! Voor mij in ieder geval wel

HSP en Emotionele afhankelijkheid in de relatie

Emotionele afhankelijkheid betekent dat je ‘iets’ van buiten jezelf nodig hebt om je fijn en prettig te voelen. Zo kun je bepaalde stoffen (bv chocola, alcohol of drugs) nodig hebben om een bepaald pijngevoel te onderdrukken. Je kunt verslaafd zijn aan TV-kijken, geld uitgeven of gokken om de innerlijke leegte te vullen.
Afhankelijkheid van iemands liefde, goedkeurig of aandacht komt doorgaans voort uit een diep menselijke behoefte aan erkenning. Veel HSP’ers neigen ertoe zichzelf in een relatie te verliezen en hun geluk en welzijn in de handen van hun partner te leggen. Ze voelen zich veilig en bemind zolang de ander, de partner, hen laat blijken dat er van ze wordt gehouden. Om maar zo veel mogelijk van dat soort bewijzen te krijgen (en naarmate een relatie voortduurt heeft zo’n HSP’er steeds méér en overtuigender bewijzen nodig) cijfert hij of zij zichzelf steeds meer weg, waarmee hij of zij steeds meer van zichzelf aan de ander prijsgeeft. Waar aanvankelijk nog iets van evenwicht was, raakt dat evenwicht steeds verder verstoord. De HSP’er zal zich steeds onzekerder gaan voelen omdat de bewijzen op den duur minder zullen worden aangezien de partner vrijwel nooit aan de groeiende verwachting kan voldoen.

Ergens bij willen horen behoort tot de primaire menselijke behoeften. Datzelfde geldt voor de behoefte aan waardering. We willen aardig gevonden worden, we willen dat er van ons wordt gehouden. Als er van ons wordt gehouden voelen we ons veilig. Als we aardig worden gevonden, voelen we ons sterk. Maar als we ons gevoel van veiligheid en eigenwaarde van anderen laten afhangen, dan maken we de buitenwereld verantwoordelijk voor iets waar we in feite zelf voor zouden moeten zorgen. Het zit er bovendien dik in dat de buitenwereld je nooit blijvend datgene zal geven –áls de buitenwereld je het al geeft- wat je nodig hebt.

Wat kun je doen om je emotionele afhankelijkheid te overwinnen en zelf verantwoording te nemen voor je emotionele welzijn?

Laten we als eerste eens naar onze gevoelens kijken. Om te beginnen is het goed om te beseffen dat onze gevoelens voortkomen uit onze eigen gedachten, uit wat we geloven en uit ons eigen gedrag. Uit ervaring weet ik dat veel mensen, en daarbij maakt het niet uit of ze nu wel of niet hooggevoelig zijn, het moeilijk vinden om te aanvaarden dat onze gevoelens niet door door anderen of door uiterlijke omstandigheden worden veroorzaakt. Soms wil men er in gedachten wel aan dat dit zo is, maar het blijkt veelal moeilijk om het ook daadwerkelijk zo te beleven, laat staan dat ernaar wordt gehandeld. Maar pas wanneer je op die drie niveaus –dat van de gedachten, dat van de beleving en dat van het toepassen ervan- begrijpt en aanvaardt dat je emoties voortkomen uit jezelf in plaats van dat ze door een ander zouden zijn veroorzaakt, kun je beginnen met het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen gevoelens.

Stel dat iemand die veel voor je betekent boos op je is. Ben je emotioneel afhankelijk, dan zul je je afgewezen voelen terwijl je aanneemt dat dit gevoel van afgewezen zijn voortkomt uit de woede van de ander. Afgezien van afgewezen, is de kans groot dat je je ook gekwetst, bang, ontoereikend of beschaamd voelt. Of dat je zelf boos wordt. Misschien ga je, als HSP’er, wel extra je best doen om de ander te bewijzen dat je zijn liefde waard bent. Dat doe je dan voornamelijk om je zelf beter te kunnen voelen. Om jezelf gerust te kunnen stellen.

Wie echter emotioneel onafhankelijk is, die zal heel anders reageren. Zo zou je als eerste kunnen denken dat de woede van je partner niets met jou persoonlijk te maken heeft. Misschien heeft die ander wel hoofdpijn, of heeft hij iets naars meegemaakt en reageert hij zich alleen maar af op jou omdat jij toevallig in de buurt bent. Of misschien voelt die ander zich wel ontoereikend en probeert hij zich beter en sterker te voelen door jóu het gevoel te geven dat je niet deugt. Wát ook de reden mag zijn van de boosheid van die ander, het heeft niets met jou te maken en daarom hoef je het ook niet persoonlijk op te vatten. Je kunt immers geen invloed uitoefenen op de gevoelens en het gedrag van iemand anders, want net zoals jij zelf verantwoordelijk bent voor je eigen gevoelens en je eigen gedrag, is de ander dat ook.
Dus in plaats van jezelf ellendig of minderwaardig te voelen, of in plaats van zelf boos te worden, zou je een beroep kunnen doen op je inlevingsvermogen en iets kunnen zeggen in de geest van: ‘Ik ben niet blij met die boze uitval van je, maar ik wil graag van je horen waaróm je zo van streek bent. Zou je erover willen vertellen?’ Vaak is zo’n uitnodigend gebaar al voldoende om de ander te laten kalmeren, maar het gebeurt ook wel eens dat iemand alleen nóg maar bozer wordt. In dat laatste geval zou je nog een stapje verder kunnen gaan, en kunnen zeggen: ‘Ik heb geen behoefte aan die woede van jou. Wanneer je zo ver bent dat je erover wilt praten, kun je me dat laten weten. Ik ga ondertussen iets anders doen.’ Wie emotioneel onafhankelijk is, verwijdert zichzelf uit de vuurlinie in plaats van te proberen het gedrag van de ander te veranderen.

En als je je dan uit de vuurlinie hebt teruggetrokken, is het zinvol om naar je eigen emoties te kijken. Misschien voel je je verlaten als gevolg van de aanval van de ander. Of verdrietig. Dat is begrijpelijk, maar je weet dan dat dit jouw gevoel is, een gevoel dat uit jezelf voortkomt. Het is niet de schuld van de ander dat je je eenzaam of verdrietig voelt. Neem verantwoordelijkheid voor je eigen gevoelens en probeer ze niet weg te stoppen of de ander er de schuld van te geven. Ze zijn reëel en je doet er goed aan om te kijken naar waar ze vandaan komen. Als je dat doet kun je ze ook gemakkelijk weer loslaten, waardoor je je weer veilig en bemind zult voelen.

Hoe meer je gaat beseffen dat je gevoelens uitsluitend met jou zelf te maken hebben en uit je eigen binnenwereld afkomstig zijn, dat je emoties je eigen verantwoordelijkheid zijn, en hoe meer je je daar in je beleving van bewust wordt en ernaar kijkt, des te sterker en onafhankelijker je zult worden. Emotionele autonomie maakt je tot een vrij mens dat vanuit die innerlijke vrijheid liefde en waardering kan geven en ontvangen.