Omdat mijn reactie zo'n lang verhaal is geworden, toch maar besloten het op mijn eigen blog te plaatsen. Helaas kan ik het niet meer verwijderen uit 'recente reacties'--vandaar tweemaal verschenen)

-----

Mijn 'ldvd' is inmiddels een ver-van-mijn-bed-show geworden, maar het is niet moeilijk om mijn smart & hartezeer over verbroken liefdes uit een ver verleden voor de geest te halen. Heel af en toe zap ik dan terug op dit kanaal en lees hier en daar wat blogs, mezelf soms nog identificerend met andere hartgebrokenen. Ik heb één blog enigzins gevolgd, hoewel nooit eerder zo de behoefte gevoeld om te reageren.

Ik vind je eerlijk gezegd onthutsend star in je motieven om je ex niet te kunnen/willen vergeven. Het klinkt behoorlijk bitter en heeft ook een opmerkelijk hoog mok-gehalte ("Als ze contact probeert te maken, ga ik iets zeggen als 'wie ben jij eigenlijk'.") De Mokker is een mens dat tegenstrijdige signalen uitzendt: hij schreeuwt om aandacht en hulp, maar wijst deze tegelijkertijd af als deze worden aangeboden. Wat wil je nu?!

Ik mag je graag en heb veel respect voor de manier waarop je anderen hier (incl. mijzelf in het verleden) confronteert door hen een heldere spiegel voor te zetten. Daarom verbaast het mij zo dat je, 2.5 jaar verder, eigenlijk nog steeds aan je ex verkleefd zit met (of liever gezegd: door) je woede. Je bent nog steeds beneveld door verdriet, frustratie en verwijten. Het komt op mij over alsof je nog steeds in de auto zit terwijl je van je ex probeert weg te rijden, maar waar jouw voet op de pedalen van de auto geen enkele invloed op de voortgang ervan heeft. In feite sta je (nog steeds) stil. Je kan remmen en gas geven, maar het voertuig wordt nog steeds door zijn eigen vaart voortgeduwd. Woede. Kwaadheid. Bitterheid. Weerstand. En je komt geen meter verder.

Vergeving is niet iets dat 'ineens' gebeurt en je overkomt, iemand zo intelligent als jij moet dit snappen. Het komt niet zoals een scheet na een bonenschotel. Vergeven is een bewuste keuze. Het is een keuze waarbij er ruimte vrij komt voor acceptatie, (zelf-)reflectie en erkenning van je eigen rol in het gebeuren. Chrysothemis vatte het eigenlijk al heel mooi samen: "Vergeven doe je niet voor haar, maar voor jezelf".

In mijn ogen is de woede & kwaadheid die je voelt over het hele gebeuren en in hevige mate ook nog steeds jegens je ex, inmiddels een 'veilige emotie' geworden. Wat ik daarmee bedoel is dat deze vurige woede, jouw eigen verantwoordelijkheid gedurende de periode zónder/ná haar, maskeert. Want: door haar niet te vergeven, en háár verantwoordelijk te blijven stellen voor veel van alle shit die na het einde op je schouders is komen te vallen, kan je je blijven verschuilen achter de rol van het slachtoffer in deze situatie. En die rol is nu eenmaal makkelijker te vervullen, dan actief werken aan het proces van acceptatie en verwerking.

Want wanneer je haar verantwoordelijkheid wegneemt over de periode dat je alleen achterbleef en het allemaal zelf moest doen, dan is er in feite maar één persoon aan te wijzen als Hoofdverantwoordelijke Voor Jouw Eigen Leven--en dat ben jij zelf. Ik vind 2.5 jaar een erg lange tijd om woede met je mee te dragen. Door elementen en gebeurtenissen die jullie in het verleden aan elkaar hebben verbonden, blind te blijven herhalen blijf je met weerstand aan haar verbonden. Hierdoor ben je nog steeds niet los van haar. Het wordt een heel ander verhaal als je op die 2.5 jaar terugkijkt, waarin het vrij weinig te maken had met haar en alles met jou en hoe je met de breuk bent om gegaan. Voor je eigen verlossing: durf eens toe te geven dat niet zij heeft het toegestaan dat het jou 2.5 jaar heeft gekost om er bovenop te komen, maar jij alleen. Zo bekeken, is het dus jezelf die je niet kan vergeven.

Een greep uit jouw gedachtengoed:

"Ik vergeef het haar niet dat ze het in zich heeft om mij te laten rotten, na al die mooie jaren die ik haar heb gegeven."

Kan het zijn dat je haar niet vergeeft omdat je haar schuldig acht aan het feit dat zij jou heeft afgewezen?

Hoeveel jaar je iemand ook 'geeft', het zal nooit en te nimmer een garantiebewijs moeten of mogen zijn om iemand bij je te houden. En het mag ook nooit de reden zijn om tegen je gevoel in maar bij iemand te blijven plakken. Liefde heeft nu eenmaal die garantie niet, daarvoor is het te veranderlijk. Een tijdgebonden belofte. Tel hierbij op dat ook een mens een veranderlijk wezen is dat eigenlijk altijd, al dan niet bewust of onbewust, voortdurend in beweging is. Wij herbergen in onszelf een onnoemelijk aantal tegenstrijdige emoties, en de tragedie van de liefde is dat zij niet aan deze emoties en veranderingen ontkomt. "Ik hou van je" kan nooit meer betekenen dan: 'ik hou NU, op dit moment, van je".

**

"Ik vergeef het haar niet dat ze er 5,5 jaar over heeft gedaan om te kunnen zeggen dat ik haar niet kon bieden wat ze nodig had."

Wat ik voor jou hoop, is dat je ergens een relatie-fitheid zal weten te ontwikkelen. Fitheid in de zin van flexibiliteit dat je nooit garanties hebt en je iemand nooit kan dwingen om jou te blijven liefhebben. En al helemaal niet dat je iemand jarenlang blijft verwijten dat haar liefde voor jou is gedoofd.

Jouw perceptie impliceert in feite dat zij het 5.5 jaar heeft geweten dat jij haar niet kon bieden wat zij nodig had, maar het pas aan het einde van al die jaren aan je heeft opgebiecht. Dat ze jou 5.5 jaar aan het lijntje heeft gehouden en gewacht heeft met uitmaken toen je het meest kwetsbaar was. Terwijl, laten we eerlijk en realistisch zijn: wanneer je een relatie aangaat, is niemand in staat om te overzien hoe die relatie zich gaat ontwikkelen. Ook kan je niet overzien wanneer en op welk punt het geloof en vertrouwen in een relatie in zulke mate zal veranderen, dat 'bij elkaar blijven' geen optie meer is. Dit kan je niet van te voren inschatten en het is daarom ook niet iets dat je iemand kan aanrekenen. Haar nog steeds blijven verwijten dat zij er 5.5 jaar over heeft gedaan om tot die conclusie te komen, is best treurig. In de eerste plaats voor jezelf. Het staat namelijk een volledig loskomen in de weg.

**

"Ik vergeef het haar al helemaal niet, dat zij het toestond dat ik er 2,5 jaar over moest doen om er bovenop te komen."

Welke rol had zij, na het einde, dan moeten invullen, Jelle? Wat had zij moeten doen? Termen als 'dat zij het toestond...', impliceert dat zij een andere keuze had kunnen maken, maar dit heel bewust en doordacht heeft nagelaten. Gewoon, om jou nog eens extra te martelen en te pijnigen. Was het voor jou beter geweest als zij je hand had vastgehouden tot het punt waarop je weer op eigen benen kon staan?

Zij is niet verantwoordelijk voor het feit dat het JOU 2,5 jaar heeft gekost om er weer bovenop te komen--dit is een proces wat je echt alleen moet doen. Behoorlijk zuur en klote: afwijzing in de liefde is moeilijk te verdragen omdat de ex lief had, misschien nog maar kort geleden--waardoor de realiteit 'ik wil met de relatie stoppen' op welk moment dan ook, moeilijk te verteren is. Toch kan je je ex niet verwijten dat zij gestopt is met jou liefhebben; dat is iets dat buiten haar keuzeveld en dus buiten haar verantwoordelijkheid ligt. Dit is niet verwijtbaar: niet na 4 maanden, niet na 12 jaar en zeker ook niet na 5.5 jaar. Gedwongen liefhebben op basis van de jaren die je inmiddels in elkaar hebt geinvesteerd, is behoorlijk beklemmend--en zulke contracten bestaan niet in de liefde.

**

"Daar komt nog bij dat ze me ook geen fijne afsluiting heeft gegeven."

Geloof me als ik zeg dat ik alles weet van 'slechte afsluitingen'. Een ex-partner die ik op een doodnormale vrijdag met een weekendtas zie verdwijnen om zich erna nooit meer te laten zien of iets laat horen--en dit terwijl je samenwoont. Of een andere ex, die per mail liet weten dat ik 'niet meer paste in zijn beeld van een partner' en mij aanwees als het grote obstakel dat zijn persoonlijke groei in de weg staat.

In beide gevallen hield woede en kwaadheid mij de eerste periode bezig. Wat was ik gekrenkt en onderuit gehaald! Woede is een krachtige emotie en ik vermoed dat het me de eerste periode na de breuk op de benen hield. Misschien is het een beschermingsmechanisme zodat je niet geheel gevloerd en kapot blijft liggen, maar in staat bent om toch op te krabbelen want 'ik zal je godverdomme laten zien dat je me niet klein krijgt".

Maar die woede ging in alle gevallen uiteindelijk liggen. En als je me nu vraagt, voel ik voor geen enkele ex nog woede, verdriet of minachting. Al mijn ex-en staan los van mijn leven nu. Soms is er melancholie over verloren mooie tijden, maar dat is nu eenmaal de sentimentele erfenis die je in een leven opbouwt. Wat mij enorm hielp, is om mezelf te dwingen te accepteren dat de situatie was zoals deze was. En dat het einde zich nu eenmaal had voltrokken zoals het was gegaan.

Ik begon steeds minder gewicht te leggen op 'schuld' en wie nu de hoofdschuldige was. De ex-partner die mij had geschreven dat hij in mij niet meer de partner zag die hij voor zichzelf wenste, ik begon vrede te vinden in de gedachte dat hij 'nu eenmaal' een ander soort partner voor zichzelf wenste. Als je daar de woede en gekrenktheid van losweekt, kan ik hem niet kwalijk nemen dat hij dat zo voelde. Het was namelijk niet iets dat hij expres deed, om mij verdriet te doen. Het was gewoon wat hij voelde.

In het begin lag het gewicht op mijn gedachte dat ik dus tekortschoot, dat ik 'niet goed genoeg' was. Maar ik vond verlichting in de gedachte dat zijn 'wens-partner' geheel los stond van mijn waarde & kwaliteiten als partner. Die perceptie-verandering hielp mij om een flinke stap vooruit te maken. Er komt een moment waarop het allang niet meer belangrijk is wie er nu het meest schuldig is geweest en wie de meeste 'sorry's' zou moeten zeggen. Wat blijft staan is dat het over is en je je leven weer moet oppakken.

Het zou jou denk ik verder helpen als je het gewicht van de negatieve gedachten wat zij jou 'allemaal wel niet heeft aangedaan', verplaatst naar een schaal in het midden: zij had kennelijk zo haar eigen motieven en beweegredenen om de relatie te beeindigen zoals zij dat heeft gedaan. Ze kon het op dat moment in haar leven niet anders dan op die manier. Verwijtbaar of niet, probeer los te laten dat zij jou bewust schade en pijn heeft willen toebrengen.

Ik vraag me af of je zo star bent geworden doordat je de woede die je jarenlang met je meedraagt, nooit ten volle hebt kunnen uiten. Misschien is je werkelijke onvrede over het hele gebeuren terug te brengen tot een heel simpel principe: dat je ex er gewoon mee is gestopt van je te houden. Die pijn kan behoorlijk ondraaglijk zijn--dus zoek je allerlei ondergrondse wegen en manieren om die pijn doorgang te geven, in een poging om je te verlossen van de zwaarte ervan.

Wat moet je doen in een situatie waarbij een ex-partner weigert om jou een afsluiting te geven? Hoe ga je er mee om wanneer je blind een in andermans handschrift geschreven script 'het is over' moet slikken?

Mijn advies: Op eigen houtje en manier het hoofdstuk afsluiten. Jezelf niet afhankelijk opstellen van de welwillendheid van een ander om jou een eervol afscheid te gunnen maar zelf aan het stuur van het schip gaan staan. In sommige gevallen wordt die afsluiting waar je zo naar verlangt, namelijk nooit door de ex geboden. En dan? Ga je dan je hele leven lopen mokken over 'die ex die een goede afsluting in de weg stond...'?!

Vaar zelf de wijde oceaan in als de ander het keer op keer laat afweten: je hebt een ander niet nodig om tóch een hoofdstuk af te sluiten. Echt niet. Ik snap dat het in een ideaal afscheid hoort, maar de realiteit is vaak anders. Iemand die weigert om eervol afscheid te nemen van een gedeeld samenzijn, zegt in feite zonder woorden tegen je 'ik ben er allang klaar mee'. Het is absoluut verwijtbaar dat een ander de handdoek zo abrupt en radicaal in de ring werpt, maar voor je eigen verlossing en verlichting zal je toch ergens de acceptatie moeten gaan vinden en toelaten dat het 'nu eenmaal zo is'.

Ik heb twee breuken meegemaakt waarin mij een eervol afscheid is onthouden. Nauwelijks tot geen communicatie en zeker geen sorry of excuses voor de manier waarop de partner het had beeindigd. Ik heb mij uiteindelijk gerealiseerd dat het afscheid, zoals ik mij dat wenste, nooit zou komen--en in feite is dat al afscheid nemen. Afscheid van de verwachtingen (ik wil een sorry krijgen!) die ik nog koesterde. Ik kan nu in alle eerlijkheid zeggen dat het voor mij goed, duidelijk en zonder zwerende wonden, is afgesloten.

Zie het als een tekortkoming van die ander en laat het daar. Sjouw het niet mee in je eigen leven als een bevestiging dat JIJ een afscheid niet waard was.

**

"Ik vergeef het haar niet dat toen het niet goed met me ging, zij geen goede (platonische) vriendin was."

Waneer een relatie tot een einde komt, vervalt daarmee eigenlijk automatisch de zorg, steun, genegen- en betrokkenheid die in het vroegere samenzijn zo vanzelfsprekend was. 'Er niet meer kunnen zijn voor elkaar', is een pijnlijke en behoorlijk heftige conclusie, wat nogal wat tijd & verwerking kost om aan te wennen (en de één kan daar sneller en beter mee omgaan dan een ander). Ik wil daarmee niet zeggen dat ex-en geen (loyale) vrienden kunnen zijn of 'ineens' niet meer om elkaar geven; die gevallen zijn er. Maar in het geval van jouw ex-vriendin, bleek dat voor haar onmogelijk. Zij kon (of wilde) de aandacht en zorg niet aan je geven en feitelijk was het ook niet meer wat zij 'behoorde' te doen. Het was tenslotte uit--en jullie levens gingen individueel verder.

En eigenlijk kun je haar dat niet kwalijk nemen. Noem het een tekortkoming van haar kant, maar trek het niet zo ver door dat zij dit had behoren te doen. Zoiets kan je niet meer verwachten van een ex. Zolang je haar dit blijft aanrekenen, zal je nooit in staat zijn om haar wegblijven te zien als 'iets waar zij gewoon niet toe in staat was'. Ze bleef niet weg om je te pesten, te pijnigen--ze bleef weg omdat ze de situatie gewoon niet aankon of aan wilde gaan.

**

"Ze heeft me alleen maar onzekerder gemaakt en daar moest ik uiteindelijk op eigen kracht bovenop komen. ZIJ had wel mensen om zich heen waar ze terecht kon, IK niet - en dat wist zij. Valt me heel erg tegen dat ze me niet heeft geholpen."

Dus: omdat ZIJ het geluk heeft gehad om gebruik te kunnen maken van een veilig vangnet van familie, vertrouwelingen en vrienden en JIJ NIET, was zij het eigenlijk aan jou verplicht om jou op te vangen en dus jouw vangnet te zijn? Omdat jij niet zo'n stabiele achterban had, moest zij dat 'goed maken' door er voor jou te zijn?

Ik heb het idee dat je je eigenlijk al minderwaardig voelde IN en tijdens de relatie--en je blogs herinnerend, hoogstwaarschijnlijk zelfs al daarvoor. Het is geen schande je onzeker te voelen, of te worstelen met een lage eigenwaarde. Alleen: je bent zelf verantwoordelijk om aan die onzekerheid te werken. Je mag nooit iemand toestaan om jou (nog) onzekerder te maken, daar speel je dus zelf ook een rol in. Je hebt het toegestaan om haar zo diep in jouw eigenwaarde te laten schoffelen en nu ben je ook nog eens gepikeerd dat je daar op eigen kracht alleen boven op moest zien te komen en zij jou niet heeft geholpen om de onzekerheid die je voelde weg te nemen.

**

Je schreef ergens dat zij veel volwassener en zelfstandiger was dan jij. En ik kan mij eerlijk gezegd heel goed voorstellen dat het verschil tussen jullie haar uiteindelijk heeft opgebroken. Is het werkelijk zo erg dat zij kenbaar maakte voor zichzelf een partner te wensen die misschien net zo zelfstandig en volwassen was als zij? Ik begrijp dat een opmerking zoals deze, vers tijdens of na de breuk, je inmiddels al gebroken hart flink openscheurt. Zoiets wil je niet horen uit de mond van de persoon voor wie je alles zou opofferen. De schijnbare onverschilligheid waarmee het bestaan van een potentiele 'nieuwe relatie' wordt aangekaart, is ontstellend en misselijkmakend. Maar misschien kan het je helpen als je de kwaadheid hierover leert afzwakken door haar opmerking voornamelijk te gaan zien als verwijzing naar haar behoefte, en niet naar jouw tekortkoming.

**

"Godverdomme zeg, dat ik DAARvoor zo hard heb geprobeerd een betere man te worden..."

Spijtig dat je het zo ziet. Als je omwille van puur eigen ontwikkeling had geprobeerd een betere man te worden, was het denk ik nooit tot zo'n teleurstelling uitgelopen. Dan was haar conclusie 'jij bent niet goed genoeg voor mij' iets geweest dat je buiten jezelf had kunnen plaatsen. Dan had het je niet zo diep geraakt, omdat er een sterk geloof in jezelf had kunnen blijven bestaan. Ook al voldeed je dan niet aan haar verwachting, je was in ieder geval een betere man geworden voor jezelf.

Maar je hebt al die moeite tot zelfverrijking geheel en alleen allereerst voor haar gedaan en toen al jouw moeite 'voor niets' bleek te zijn geweest, nam je het haar kwalijk dat je al die moeite had gedaan. Logisch dat het als een smack-in-the-face voelde toen bleek dat jij uiteindelijk toch niet voldeed. Al je werk voor niets; wat een verspilde moeite?! Laten we het positief bekijken: er zijn bepaalde lessen uit de liefde te trekken, toch? Anders blijven we uitglijders vrolijk tot in het oneindige herhalen. Zijn er niet bepaalde elementaire waarheden te leren, flarden van wijsheid die een deel van de buitensporige enthousiasme, van de pijn en bittere teleurstelling grotendeels zouden kunnen voorkomen?

**

"Ik ga doen alsof ze niet bestaat, dat heeft ze bij mij al jaren gedaan."
Kwaad met kwaad vergelden, hoe begrijpelijk--maar zo primitief. Het mag dan zo voelen dat haar pogingen om jou dood te zwijgen eenzelfde soort gedrag van jou rechtvaardigt, maar hoeveel sterker zou het overkomen als je enig fatsoensnorm in acht zou nemen, door haar in ieder geval zakelijk te groeten? Waarom zou je haar negeren en haar motieven om jou te negeren, bevestigen?

**

"Ik accepteer het niet, hoe zij dingen heeft gedaan. Ik accepteer niet dat zij niet heeft erkend dat ze me zoveel pijn heeft gedaan en me in de steek gelaten. Ik accepteer het niet dat ze na de breuk nooit heeft laten zien dat ze om me geeft. Ik geloof dan ook niet dat dat zo is."

Wat je van haar verwacht, nu nog steeds, jaren verder, is dat zij tijd en moeite aan jou besteed om te erkennen dat zij jou pijn heeft gedaan. Je verwacht van haar nog steeds een 'sorry' voor al het leed dat je hebt geleden. Maar heb je er ooit bij stilgestaan dat de wil er bij haar inmiddels, jaren verder, simpelweg niet meer is om met de oude demonen uit jullie samenzijn te gaan lopen worstelen? Voor haar voegt het waarschijnlijk niets meer toe aan haar huidige leven en het feit dat jullie al zo lang niet meer samen zijn, ontheft haar ook van de plicht om dit belangenloos voor alleen jouw welzijn te doen.

"Ze zei nog dat het echt was wat er tussen ons was. Wel, ik geloof er helemaal niks meer van."

Het was echt zolang het duurde, is misschien zoals je het moet opvatten. Waarom trek je de jaren vóór de breuk nu ook in twijfel? Ik lees heel vaak in blogs hier terug dat er een onherroepelijke twijfel over de echtheid van een samenzijn ontstaat op het moment dat één van de partners het uitmaakt. Alsof het uitmaken meteen alle voorgaande tijd samen van de echtheid ontdoet...

**

In eerdere blogs kreeg ik de indruk dat je, pessimistisch geworden door de onhandelbare pijn & kwetserij van een verloren liefde, steeds meer ging geloven in de keuze om je er helemaal niet meer aan te wagen ("ik trap er niet meer in...").

Ik hoop echt dat je de bitterheid en het cynisme van je af zal weten te werpen. Allereerst omdat het je een mooier en fijner mens maakt. En ten tweede omdat je daardoor de kans op een gelijkwaardige en gezonde(re) relatie in de toekomst vergroot. Het zou bijzonder treurig zijn, wanneer je een nieuwe kans zou vergiftigen met de smaak van bitterheid & cynisme dat je nog koestert uit je verleden.

warme groet!