Ten tijde van mijn eigen ‘break-up’ waardoor ik op deze site belandde, kwam er een boosheid vrij die zich in zijn rauwe gedaante in elke cel van mijn lichaam leek te hebben gesetteld.

In de periode dat ik schreef over mijn verwerking (onder een andere naam overigens), heb ik aardig wat blogs geschreven over deze boosheid die ik maar niet wist af te schudden. Lange tijd heb ik deze boosheid verdedigd tegenover een ieder die mij zei ‘dat boos zijn niet de manier was om te leren verwerken en accepteren’. Ik wilde daar niet aan. Defensief. De boosheid die zich aan mij openbaarde, voelde als een kameraad. En die wilde ik niet kwijt. Ik had, tenslotte, ‘recht om boos te zijn’. Er was mij ‘iets aangedaan’.

Elke dag weer, stond ik op met acid in mijn gedachtes die als een razende elk detail, elke reden wist te vinden om mijn ongeloof en teleurstelling mee in te vullen. Acid die ik uitstrooide over de ex, zijn houding, hoe hij mij had ‘achtergelaten’, zijn persoon, zijn leven. Hij ‘zou nog wel krijgen wat hij verdient’. Zou 'zichzelf nog wel gaan tegenkomen'. Hoewel ik deze boosheid wist te beteugelen naar de ex toe (hem er dus niet ‘mee lastig viel’), bleef de boosheid een schild om er niet aan onder door te gaan. Omdat het, op dat moment, de enige stuwende kracht leek te zijn die mij op mijn benen hield, die mij liet 'bewegen'.

Mijn boosheid was/werd een overlevingsmechanisme. En dat was precies wat ik aan het doen was, die eerste periode na de breuk. Overleven. Niet voelen (het verdriet, de pijn).

Maar er brak een moment aan, waarop mijn ‘overlevingsdrang’ in volume en snelheid begon af te nemen. Niet in 1 nacht, maar geleidelijk aan voelde ik me ‘lichter’ worden. Dat overleven plaats begon te maken voor de (zielen-)wens om weer ‘te kunnen (gaan) ervaren’. Dat mijn behoefte om me weer ‘open te stellen’ (voor het leven, voor ervaringen, voor mensen, voor mijzelf ook) zich vaker begon aan te dienen. Mijn ziel diende zich aan—en die was er nu wel een beetje klaar mee, dat eeuwige boos zijn. Ik merkte dat de automatische piloot die mijn mechanismes lange tijd had bestuurd, wat vaker begon te verzuimen. Belde de piloot weer eens op dat hij een dagje vrijaf nam.

Ik ‘zag’ heel helder de verschuiving in mijn behoeftes. Stelde mijzelf daar vragen over. Waardoor ik uiteindelijk het pact die ik met mijn boosheid had gesloten, opnieuw moest gaan evalueren. De eerste periode na de breuk overleefde ik voornamelijk op wilskracht. Was deze boosheid nu, een fase verder, dan ‘nog nodig’? Leverde het me nog steeds voordeel op, of een pay-off voor mijn verwerkingsfase? Wat voegde het toe? Wat deed het met mij, maanden verder?

Tijdens het evalueren van die boosheid, kwam ik heel wat pijnlijke inzichten tegen in 'De Onderlagen'. Want daar zit het dan. Ik kwam er bijvoorbeeld achter, dat ik me als tiener/jong adolescent ‘eigen had gemaakt’ om overweldigende emoties te rationaliseren.

In plaats van deze te ‘ondergaan’ en het verdriet en de pijn ervan te ervaren, gooide ik er mijn scherp ontwikkelde ratio overheen. Ik mocht mij van mijzelf niet eenzaam en verdrietig voelen, want dat zag ik als een teken van ‘zwakte’, van ‘falen’. En ‘ik ben niet zwak’. En mag niet falen, want ‘dat brengt je nergens’. Wat dit opleverde, is dat ik veel emoties ‘bevroor’. Allemaal ‘in de wacht’. Liet het niet tot mij komen. De ironie is dat al deze emoties zich wel, in bijna disproportionele heftigheid, manifesteerden wanneer ik op die plek werd geraakt. Want ‘weg’ waren zij natuurlijk niet. Dus ontstond er een sneeuwbal-effect. Het was dus niet maar die ene ‘afwijzing’, nee, het was de pijn van al die afwijzingen bij elkaar die zich als een orkaan met blinde woede om zich heen begon te grijpen.

Om boosheid te kunnen loslaten, behoor je de onderlagen onder de loep te nemen. Wat is nu de kern van die boosheid? En nee, dat is niet ‘omdat mijn ex het heeft uitgemaakt’. Of “omdat zij me bedrogen heeft”. Of 'omdat hij blijft twijfelen en geen keuze durft te maken". Het gaat nóg dieper dan dat.

Net als in een conflict tussen partijen dat feitelijk bestaat uit 1). De Bovenlaag (wat je denkt te menen waar het over gaat) en 2). De Onderlaag (datgene waar het conflict eigenlijk werkelijk naar terug te leiden is). Om echt tot de kern van je boosheid te komen, behoor je dieper te graven in je eigen onderlagen.

Ik geloof dat je boosheid, wanneer het aan je deur klopt, alleen als een ‘tijdelijke vriend’ behoort binnen te laten. Het helpt, kan heel essentieel zijn bij het ontladen van je emoties en kan zelfs tijdelijk schoonmakend werken. Maar het is niet een emotie waar je een longterm relatie mee behoort aan te gaan. Het is energie-slopend. Houdt je vast in beweging, in ontwikkeling. In je verwerking. En het is geheel aan jou alleen om je te ontdoen van deze boosheid.

Terugkijkend op verschillende relaties, was mijn boosheid altijd wel ergens naar terug te voeren:

Boosheid omdat ik ‘vond’ dat ik teveel had gegeven—en daar eigenlijk iets terug voor wenste te zien. Soort van ‘vereffening van een openstaande rekening’. Geef mij erkenning. Validatie. Waardering. Mijn visie daarop nu is: Relationeel kan niemand iets van je ‘afpakken’, wat je niet vrijwillig hebt gegeven. Ik ‘gaf’ dus meer, dan wat ik bereid was te verliezen.

Boosheid omdat de Ex inmiddels al een nieuwe relatie was aangegaan, die ik zelf hoopte te hebben. Wat hier bij mij aan ten grondslag heeft gelegen, was dat ik het vreselijk vond om in te moeten zien dat ik geen controle (meer) had en dat zijn keuze om een nieuwe relatie te beginnen met een ander, direct inhakte op mijn geïdealiseerde droombeeld hoe (en dat) het met hem ‘had kunnen/moeten zijn’.

Mezelf uit deze boosheid trekken, kwam met het inzicht dat ik de realiteit behoorde aan te gaan. Wanneer iemand niet meer met mij wenst te zijn, waarom blijf ik dan wel vasthouden aan mijn eigen wens om met die persoon te willen zijn? Wat zit er achter die interesse voor iemand, wiens interesse in mij inmiddels is afgenomen of niet eens meer bestaat? Wat ik dacht te hebben gezien in die relatie, zag hij blijkbaar niet. En daar boosheid over blijven koesteren, heeft geen enkel doel. Ik ben niet de regisseur over zijn leven en wensen en behoeftes. Die functie heb ik alleen over mijn eigen leven.

Boosheid omdat ik was belogen. Bedrogen. Misleid. En behandeld waarbij ik mij voelde als een imbeciel ‘die we eens lekker voor de gek gaan houden’. Opmerkelijk hierin is dat, wanneer deze beleving wordt ervaren op regelmatige basis, er dus sprake is van illusies. Waarnemingsvervorming. In strijd met de werkelijkheid. Wat ontken en ontwijk ik, waardoor ik toch aan illusies blijf vasthouden? Welke signalen weiger ik te zien? Mijn aandeel toendertijd, is dat ik die ex heel veel toeschreef. Teveel. Ook dingen die er helemaal niet eens waren. Maar die ik hoopte te zien komen, of wenste te zien of die ik gewoon ten gunste invulde.

En, uiteraard, vanzelfsprekend is het meer dan logisch om woedend te zijn wanneer iemand je bedriegt, tegen je liegt en je respectloos behandelt. Dat roept meteen actie op dat je geen grond en ruimte (meer) biedt waarop nieuwe leugens en verraad weer wortel kunnen gaan schieten. Daar horen dus automatisch consequenties aan verbonden te worden. En die voer je niet uit door vragen achterwege te houden in een poging om conflict en ongemakkelijke waarheden uit de weg te blijven gaan.

Boosheid omdat iemand anders ‘mijn plaats had ingenomen’ en dus de beloningen van mijn investeringen kon opstrijken. Ook hier zat voor mij frustratie, omdat de illusies die ik zolang in stand had proberen te houden, allen ten gronde vielen. Nu kreeg verdomme iemand anders al die rijkdom van mijn harde werk in haar schootje geworpen.

Deze vond ik bij uitstek een lastige, omdat de boosheid hierover me echt tot krankzinnigheid dreef. Iemand anders gaat er effe met mijn investeringen vandoor, what did she do to deserve this?! Nothing! Maar je kan het ook anders insteken. Een benadering die veel rust kan opleveren. Ik leerde uiteindelijk mijn ‘verlies’ relativeren. Want, ook al lijkt het dan zo dat je iemand anders de perfect emotioneel afgetrainde partner hebt geschonken die zich bij jou allereerst als een barbaarse Neanderthaler gedroeg, reken er maar op dat ‘perfect’ nog altijd maar ‘relatief’ is. Wellicht is er op de gebieden waar jij veel in hebt geïnvesteerd, een verbetering opgetreden. Good for the ex and the new squeeze.

Maar: een nieuwe relatie tussen 2 mensen heeft weer zijn eigen specifieke dynamiek. Ook daar zullen zich mogelijk struggles openbaren. En zelfs, als we uitgaan van een ideale situatie (die overigens niet bestaat) en die struggles komen nooit, dan nog zul je in het reine moeten proberen te komen dat de dynamiek ‘tussen jullie simpelweg niet werkte’. Ook jij hebt van de investeringen geleerd. Ook jij strijkt op jouw beurt daar een beloning van op. En los van dit alles, zou de nieuwe relatie van je ex uiteindelijk een onderwerp moeten worden, waar je je steeds minder mee bezig wenst te houden. Het was niet zozeer ‘jij’, maar ‘jullie’—in die specifieke combi, wat niet werkte.

Boosheid omdat ik te maken had met iemand die de fundamenten waarop onze relatie was gebouwd of was aangegaan (dat ‘dacht’ ik althans), constant heeft ondermijnd. Een partner die emotioneel niet toegankelijk/beschikbaar was en die elke poging tot emotionele intimiteit en kwetsbaarheid uit de weg ging—ook ná de relatie.

De enige manier waarop ik de boosheid hierover leek te kunnen versnipperen, is om mij te realiseren dat ik niet langer meer gewicht en waarde moest proberen te hangen aan de mooie woorden & beloftes die mij werden en waren gedaan. Het is namelijk gruwelijk frustrerend wanneer je van iemand die steeds weer bewezen heeft niet ‘betrouwbaar’ te kunnen zijn in datgeen wat wordt gezegd of beloofd (dus nooit ‘levert’), blijft verwachten dat ‘het dit keer hopelijk anders is’. Dat het ‘wel gaat komen, als zus of zo gebeurt’. Zie degene voor wie hij of zij werkelijk is, heb ik geleerd. Hoeft niet eens met oordeel of ‘slecht’, juist niet eigenlijk. Strip het van gevoel, neem waar wat je ziet gebeuren.

Gewoon, omdat ‘verantwoordelijkheid’ momenteel niet iets is dat hij/zij kan leveren, naar mij toe--maar ik heb daar wel behoefte aan. En ik wil niet langer dat dát iets is waar ik last van heb. Ik stop met mijzelf erover boos te maken—ik erken het, en maak mijn eigen besluiten hier nu in.

Ik voelde de behoefte om dit onderwerp aan te snijden, omdat ik (vanuit eigen ervaring in het verleden als ‘extreem bozige’) geloof dat er onder die (ijs-)berg van die boosheid, een heel groot ondergebied te vinden is van waaruit die boosheid ontspringt. De boosheid weigeren te evalueren in een poging om het beetje bij beetje van je af te schudden, maakt dat je het blijft ‘internaliseren’ (in jezelf blijft trekken). Vasthouden aan boosheid op basis van de gedachte dat je boosheid ‘gerechtvaardigd is’, creëert ‘stuck energie’. En hiermee bedoel ik niet te zeggen dat boosheid ongeoorloofd is. Absoluut niet, integendeel. Het is nodig omdat het je een inzicht brengt in je emotionele ‘reeks’ van gevoelens.

Boosheid blijven voelen omdat het voelt alsof alle rechtvaardigheid zich in een reeks van gebeurtenissen van je heeft afgewend en je over het hoofd wordt gezien door (wat kan door gaan als een) ‘hogere natuurlijke orde’, karma, het universum, dat is een mantel die je moet proberen af te werpen. Omdat het enorm je emotionele welbevinden en groei in de weg staat.

Graag wensen wij te zien gebeuren dat ‘de bron’ die onze boosheid heeft getriggered, ‘krijgt wat hij verdiend’.

Frustrerend om dan te zien dat er ‘helemaal niets’ lijkt te gebeuren. Sterker nog: die ander lijkt gewoon fluitend door te gaan met zijn/haar leven, krijgt weer een nieuwe relatie, lijkt al het ‘goeds’ toegeworpen te krijgen, staat weer strak in het vel, gaat uit, maakt nieuwe FB-vrienden, wint ook nog eens de Lotto—terwijl je zelf, apathisch, tussen de brokstukken van een emotioneel afgebrand huis je zit op te vreten over ‘hoe f’ing oneerlijk het toch is’.

Dat deze situatie zich op deze manier manifesteert (de Ex gaat geweldig, maar jij?—not so much), daar kun je niemand verantwoordelijk voor stellen. Echt helemaal niemand, behalve jezelf. Jij behoort je eigen koers opnieuw in te stellen. De ex (be-)stuurt zijn eigen schip inmiddels weer. En het is tijd dat jij op je eigen schip ook weer aan het roer gaat staan.

Je richten op signalen of tekenen dat de Ex ‘gets what s/he deserves’, is zelfsabotage. Zijn of haar karma komt wel, daar zullen zich ook weer lessen aandoen. Maar laat de wens om dat te kunnen aanschouwen, niet je gevangenis worden. Want zelfs als (hoewel ondenkbaar, maar stel dat) dat niet gaat komen, is dat uiteindelijk iets dat jou niet langer (negatief) behoort te beïnvloeden.

Doel is om de focus weer te richten op jezelf. Je eigen proces. Je eigen authenticiteit. Wat jij hieruit behoort, kunt, mag leren.

Nodig die boosheid uit voor een kop koffie of thee. En kijk hem recht in de ogen aan, wanneer je hem beleefd, maar vastberaden verzoekt om na het nuttigen zijn drankje, je huis te verlaten.