http://www.elsevier.nl/web/Stijl/Gezondheid-Gezin/Gezin/88970/Ziek-van-l...

ZIEK VAN LIEFDESVERDRIET: SERIEUS PROBLEEM
dinsdag 29 augustus 2006 14:03

Hevige verliefdheid is fatastisch. Ze geeft gelukzalige gevoelens, maar kan bij een verbroken relatie ook heftige ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Wat er dan gebeurt, is te vergelijken met het plotseling en zonder hulpmiddelen moeten afkicken van een ernstige verslaving.

Door José van der Sman

Wat is liefde? Dat lijkt een gemakkelijke vraag voor wie het geluk heeft in zijn leven liefde te mogen geven en ontvangen. Maar bedenk maar eens een definitie. De dichters onder ons doen niet anders dan moedige pogingen, maar blijven toch vaak steken in vage omschrijvingen.
 
Met poëten schieten we niet veel op als we de werkelijke essentie van liefde proberen te vinden, zo constateert de Australische filosoof John Armstrong in zijn boek De filosofie van de liefde. En evenmin hebben we iets aan de cynici die beweren dat liefde niet meer is dan een illusie, of een combinatie van vriendschap en seks. Die zijn duidelijk nooit verliefd geweest.

Heb je bij liefdesverdriet een gebroken hart?
Antwoord
Misschien moeten we eens kijken of wetenschappers een antwoord hebben? Per slot van rekening doen ze al jaren onderzoek naar de dwingende vraag ‘wat is liefde?’

Welnu, ze nemen met een grote mate van stelligheid aan dat liefde een kwestie van vlees en bloed is. Hoewel er veel sciencefictionfilms zijn gemaakt waarin robots plotseling emoties beginnen te vertonen, vinden veel wetenschappers het een bespottelijk idee dat machines ooit gevoelens zouden kunnen ontwikkelen.

Hart
Wat gebeurt er met dat vlees en bloed als iemand verliefd wordt? Veel. Vooral in het begin, als de passie nog groot is, begint bij elke ontmoeting met de geliefde het hart sneller te kloppen, de ademhaling en de doorbloeding van het lichaam te verbeteren.

De zweet- en talgklieren gaan feromonen afscheiden. Dit zijn geurstoffen die de seksuele gevoelens en verlangens van de ander stimuleren zonder dat hij of zij zich ervan bewust is. De zaadballen en eierstokken gaan meer testosteron produceren. Ook hierdoor nemen de lustgevoelens toe.

In de hersenen komt een chemisch proces op gang dat waarschijnlijk begint met het aanmaken van extra fenylthylamine (afgekort: PEA). De uitwerking van deze stof is te vergelijken met die van amfetamine: het geeft ons een buitengewone energie en uithoudingsvermogen. Verder stimuleert verliefdheid de aanmaak van noradrenaline, een signaalstof in de hersenen die aanzet tot de productie van adrenaline. Dit verhoogt de alertheid en concentratie.

Dopamine
In de kern van de hersenen wordt bij verliefdheid de productie van dopamine aangejaagd. Deze neurotransmitter speelt een belangrijke rol bij gevoelens van welbevinden. Veel dopamine zorgt voor euforie, passie en intens geluk.
 
Ook in de hormoonhuishouding verandert van alles. Bij verliefdheid worden twee stoffen aangemaakt die de behoefte aanjagen om te knuffelen en je te hechten aan een ander: vasopressine en oxytoxine. Ook het endorfinegehalte in het lichaam stijgt. Dit is een lichaamseigen hormoon dat te vergelijken is met morfine: het bestrijdt pijn en ontspant. Al met al zorgen deze hormonen voor een heerlijk ontspannen en rustig gevoel.

Al deze biochemische veranderingen in het lichaam geven een enorme kick, die volgens sommige wetenschappers te vergelijken is met de kick van harddrugs. Hoe intenser de verliefdheid, hoe groter de ‘verslaving’ aan het heerlijke gevoel. En hoe harder de klap aankomt als de ander het uitmaakt.

Afkicken
Wat er dan gebeurt, is te vergelijken met het plotseling en zonder hulpmiddelen moeten afkicken van een ernstige verslaving. Want zo mag liefdesverdriet wel worden beschouwd, volgens de onderzoekers die verstand hebben van de fysieke onthoudingsverschijnselen van een verloren liefde.

Niet het hart breekt, maar de hersenen slagen er maar moeilijk in om terug te schakelen naar een evenwichtige biochemische toestand. Dezelfde stoffen die al die plezierige lichamelijke en geestelijke reacties en gevoelens veroorzaakten, kunnen met evenveel overmacht het omgekeerde bewerkstelligen: heftige gevoelens van woede, wraakzucht, verdriet, neerslachtigheid, vermoeidheid, onveiligheid, angst, afkeer.

Vooral in het begin zijn die gevoelens ook nog vermengd met de oude emoties van de liefde: verlangen, behoefte aan fysiek contact, aan gehechtheid. En juist dat maakt liefdesverdriet zo verwarrend en moeilijk voor het verstand om greep op te krijgen.
 
Aanpassen
Wat is eraan te doen? Niet zo veel, is de mistroostige boodschap van de kenners. Er zit niets anders op dan de rit in de emotionele achtbaan uit te zitten. Want het lichaam heeft tijd nodig om zich aan te passen.

Ga in elk geval niet met jezelf in gevecht door de gevoelens te bestrijden. Laat ze komen, praat erover, schrijf erover, schreeuw het uit. Probeer wel afleiding te zoeken om de getormenteerde geest rust te gunnen. Leef gezond. Wees bedacht op een depressie en zoek zo nodig professionele hulp. En ga vooral niet onmiddellijk een nieuwe relatie aan om de gevoelens van angst en verlies te compenseren. Die is gedoemd te mislukken.

Lees ook Slecht nieuws kan je hart breken