Gedurende de oorlog had hij zich verschanst. Moslim in door Serviërs beheerst gebied, Hij durfde zich niet te vertonen op straat, ook al deden anderen dat gewoon wel. Het gevaar kwam niet zo zeer van buren en stadsgenoten, maar van buiten. Milities, boeven, tuig.
De vader van Emir werd gegrepen, tot bloedens toe in elkaar gebeukt en opgesloten in een interneringskamp aan de rand van de rivier. Na de oorlog konden hij en zijn vrouw geen werk meer krijgen in het nu door Serviërs overheerste gebied. Alhoewel er een schreeuwende behoefte was aan goed gekwalificeerde onderwijzers zoals hij. Ze schreven zich in voor woningruil, er waren aan de andere kant van de bestandslijn ook genoeg Serven die klem zaten. Ze ruilden hun woning om vervolgens nog jaren opgescheept te zitten met niet willende vluchtelingen, die het wel een poosje best vonden zo. De Serviër waarmee hij geruild had deed het beter. De kwam gewapend en wel zijn nieuwe woning binnen en sommeerde hen de woning die dag nog te ontruimen. Die middag al kon hij gebruik gaan maken van zijn pas verworven bezit. Tot mijn verbazing vind Emir dit eigenlijk wel ok. Ik houd mijn mening maar voor me.

Maar de vader van Djovan wil niet weg. De jaren van eenzaamheid heeft hij gevuld met schilderen. Alle muren van de vervallen boerderij hangen vol met zijn werk. Veel naakte en schaars geklede dames, sommige zelfs pornografisch. De landschappen zijn mooier. Ik geef ze de nodige aandacht. Dat weet de oude man wel te waarderen, zijn zoon vindt het niets meer dan prutswerk.
Maar meer nog dan de schilderijen wil de man weten wat ik van zijn boerderij vind. Al jaren staat het te koop, hij heeft er ook nog het nodige in geïnvesteerd. Voor de oorlog wilde hij er een restaurant beginnen, een riskante en weinig doordachte zet die volgens Djovan sowieso tot mislukken zou zijn gedoemd. En nu, in deze ontvolkte, straatarm geworden stad?
Zelfs Zoran, die toch niet voor een kleinte vervaard lijkt oordeelt hard: mission impossible. Ik ben wel wat gewend, heb me jaren door de zooi van Cornelis heen geworsteld, maar eerlijk is eerlijk, deze puinhoop overtreft mijn stoutste verwachtingen ruimschoots.

In de oorlog is de boerderij volledig gestript. Eerst is door soldaten het dak eraf gehaald. Ze hadden het nodig om hun loopgraven aan de Una beter te beschermen tegen beschietingen van de Kroaten aan de overkant. Daarna deden plunderaars en boeven de rest. Alle leidingen zijn eruit, alle meubilair, alles van waarde gestolen en vernield.
En daarna? Daarna kwam er geld om er weer een dak op te zetten. Dus dat zit erop. En verder niks. De boerderij is leeg, overal rotzooi, een bouwval eigenlijk. Twee plastic stoeltjes en een bed. Maar hij woont met zijn vriendin in zijn nog altijd gebarricadeerde flat in de stad.
Djovan vindt het genoeg, we nemen afscheid. Anneke krijgt op haar vragen alleen een afgemeten 'nee'of 'ja'. Het hele bezoek heeft nog geen half uur geduurd. De kleren, afdankertjes uit Holland, en de boodschappen brengt hij wel later deze week, als hij er weer tegen kan.

Vaders, haar dode vader, mijn dode Cornelis, dat was zo ongeveer de eerste klik die ik met Stella had. Later heb ik met haar een half uurtje aan zijn graf gezeten. Ik mocht haar niet kussen, zelfs niet aanraken. Papa zou het niet goedgevonden hebben. 'Schijt op met die vader van je' dacht ik, maar ik respecteerde haar gevoelens.
Later, haar mama kwam op bezoek, verdronken we in het verleden. 'Hij is dood Stella', dacht ik nog, 'hij is verdomme al vier jaar dood, hij zal nooit meer terugkomen'. De doden, het verleden, ze kunnen je laten stikken.
De vader van Djovan leeft in het verleden, in zijn nooit waargemaakte dromen, hij investeert geld van anderen in een verloren zaak. Zijn enige kans: ermee breken, de hele godsammese bende opdoeken en met niets misschien ergens anders weer opnieuw beginnen. Stella's mama ook. Geen nieuwe minnaars aan haar lichaam, geen man meer die zal zeggen : 'ik begeer je' en die hard en ruw en heerlijk zal neuken op de keukentafel.
Stella houdt zich dood voor mij. Op geen sms of belletje reageert ze. Mailen laat ik maar. Het is te vernederend allemaal. Ze wil me zo snel mogelijk vergeten schrijft ze me nog tot slot. Lekker dan.

Maar misschien heeft ze gelijk. Het verleden vergeten. De oorlog, de dode vaders, de verloren liefdes, de dromen die nooit waar werden. Dag Stella, dag vaders, dag verleden, vergeten zal ik niet. Maar er in blijven hangen? Nooit.